Ирон мыггæгтæ

Ирон мыггаг (дыгурон мыггаг) — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм патронимийы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: экзогами, кæрæдзийæн æххуыс (зиу), кæрæдзийы хъахъхъæнын (туг исын).

Номхыгъд

Мыггаг	Æндæр вариантæ	Уырыссагау	Гуырдзиагау	Туркагау	Кæм цардысты
Абайтæ‎		Абаевы	აბაშვილი		Арвыком, Захъхъа, Цъæйы ком
Абациатæ	Абацитæ	Абациевы	აბეწაშვილი
Абæгатæ		Абагаевы, Абаговы			Гæлиат
Абелатæ		Абеловы
Абетæ		Абеевы
Абитæ	Абиатæ	Абиевы
Абойтæ		Абоевы
Абочитæ		Абочиевы
Абысалтæ	дыг. Абисалтæ	Абисаловы		Arpat, Alpsal, Abisal
Агетæ		Агеевы
Аготæ		Агоевы
Агуыдзатæ		Агузовы		Polat
Агънатæ		Агнаевы
Адатæ		Адаевы
Адетæ		Адеевы	ადეშვილი, ადეიშვილი
Адотæ		Адоевы
Адтутæ		Адтуевы
Адцетæ		Адцеевы
Адырхатæ‎		Адырхаевы
Азитæ	Адзитæ, Ажитæ	Адзивы, Азиевы, Аджиевы
Азнауртæ	Æзнауртæ	Азнауровы
Айдартæ		Айдаровы	აიდარაშვილი
Айлартæ		Айларовы
Аккатæ	Агкатæ	Агкаевы, Аккаевы, Акаевы
Акъотæ		Акоевы
Акъуатæ	Акъатæ	Акоевы
Алæджыхъотæ		Аладжикоевы
Алæтæ		Алаевы
Ализатæ	Алидзатæ	Ализовы, Алидзовы
Алыккатæ‎		Аликовы
Андиатæ‎		Андиевы
Ардасентæ‎		Ардасеновы
Арджинтæ		Ардзиновы
Арысхантæ		Арисхановы, Арусхановы
Асатæ		Асаевы	ასაშვილი
Асетæ		Асеевы		Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar
Астантæ		Астановы
Астатæ		Астаевы
Атайтæ		Атаевы
Аулохтæ		Авлоховы	ავლოხაშვილი
Ахъитæ		Акиевы
Æбатæ		Абаевы
Æгайтæ	Гайтæ	Агаевы
Æгкацатæ		Агкацевы
Æгъуызартæ	дыг. Æгъузартæ	Агузаровы
Æлбегатæ	Æлбегтæ	Албеговы		Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel
Æлбортæ	Æлборатæ	Алборовы	ალბორაშვილი, არბოლიშვილი
Æлдаттатæ		Алдатовы
Æмбалтæ		Амбаловы			Цъамад
Æрситæ	Æршитæ	Аршиевы
Æрчъеккатæ‎		Арчеговы, Арчековы		Erçek
Æссонтæ ‎		Ассоновы
Æфсæнтæ	Æвсæнтæ	Авсановы
Æхболæттæ	Ахблотæ, Ахболæттæ	Ахполовы, Ахболатовы
Бабочитæ		Бабочиевы, Бабоциевы
Багатæ‎		Багаевы	ბაგაშვილი, ბაღაშვილი, ბაგაური
Бад	Бадтæ	Бадовы		Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal
Байатæ	Байтæ	Баевы
Баймæтатæ‎		Байматовы
Байцатæ		Байцаевы
Балатæ	Баллатæ	Баллаевы
Баликъотæ‎		Баликоевы
Басатæ		Басаевы
Баситæ		Басиевы	ბასიშვილი	Başi
Баскатæ		Баскаевы
Батиатæ		Батяевы	ბატიაშვილი	Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem
Бахъатæ	Бахъхъатæ	Бакаевы
Бæгъиатæ‎		Багиаевы	ბაღიაძე
Бæдоатæ		Бадоевы
Бæззатæ		Баззаевы	ბაზაშვილი
Бæройтæ		Бароевы, Бараевы
Бæцойтæ‎		Бацоевы
Беджызатæ	Беджызтæ	Бегизовы	ბეგიზაშვილი
Бедойтæ‎		Бедоевы	ბედოშვილი, ბედოიძე
Беккуызартæ		Бекузаровы
Бекъойтæ		Бекоевы
Белеккатæ	Белыккатæ, Белегкатæ	Беликовы
Беритæ		Бериевы	ბერიაშვილი
Беркъатæ		Беркаевы
Берозтæ		Берозовы, Березовы	ბეროზაშვილი	Tüze
Беройтæ		Бероевы
Беруатæ		Бероевы	ბერუაშვილი	Kocak
Бесолтæ		Бесолтæ
Бестаутæ		Бестаевы	ბესთავაშვილი
Бетантæ		Бетановы
Бететæ		Бетеевы	ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი
Бетрозтæ‎
Бзартæ	Бузартæ	Бзаровы
Биазыртæ	Биазæртæ	Бязровы
Бибылтæ		Бибиловы	ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური
Бигъуылатæ	Бигъуылтæ	Бигулаевы, Бигуловы	ბიღულაშვილი
Бидартæ		Бидаровы
Бикъойтæ‎		Бикоевы	ბიკოშვილი
Билаонтæ‎		Билаоновы
Бирæгътæ		Бираговы
Бисойтæ		Бисоевы
Битартæ		Битаровы	ბიტარაშვილი
Битетæ		Битеевы, Битиевы	ბითეშვილი
Битъитæ	Бититæ	Битиевы	ბიტიაშვილი
Бицатæ		Бицаевы
Бичерахтæ		Бичераховы
Блитæ		Блиевы
Богъатæ		Боговы
Болататæ		Болатаевы	ბოლათაშვილი
Борыхъуатæ		Борукаевы
Боцитæ		Боциевы
Боцъотæ		Боцоевы
Братæ		Браевы
Брытъиатæ		Бритаевы
Бтемыратæ		Бтемировы
Булацатæ		Булацевы
Булкъатæ		Булкаевы	ბულკაშვილი
Буратæ		Бураевы
Бутатæ		Бутаевы
Быгъдатæ		Бигдаевы, Багдаевы
Быгъуылтæ‎
Бырнацтæ	Бурнацтæ	Бурнацевы
Быцентæ	Бцентæ	Биченовы, Бценовы	ბიჩინაშვილი
Габатæ		Габаевы	გაბაშვილი
Гаглойтæ		Гаглоевы	გაგლოშვილი
Галуантæ		Галуановы, Галавановы	გალავანაშვილი
Гасситæ		Гассиевы	გასიტაშვილი
Гæбæратæ		Габараевы	გაბარაშვილი
Гæбултæ	Габултæ	Габуловы
Гæвдынтæ	дыг. Гæвдунтæ	Гавдиновы
Гæдиатæ		Гадиевы
Гæджитæ‎
Геккитæ	Гегкитæ, Джеджджитæ	Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы			Хуссар
Гецатæ		Гецаевы
Гиотæ		Гиоевы
Гогунитæ	Гогнитæ	Гогниевы, Гогуниевы			Фæснæл
Годжысатæ	Годжыцатæ
Гозымтæ		Гозюмовы, Гозымовы
Губатæ		Губаевы
Гугкатæ	Гуккатæ	Гугкаевы		Gök
Гусойтæ		Гусоевы
Гутнатæ		Гутновы	გუთნიაშვილი
Гуытъиатæ		Гутиевы
Гуццатæ		Гуцаевы
Гуырдзыбетæ	Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ	Гуржибековы, Гурдзибеевы
Гуыриатæ		Гуриевы
Дадитæ		Дадиевы
Дарчитæ‎		Дарчиевы	დარჩიშვილი, დარჩია
Дедегкатæ		Дедегкаевы
Дудайтæ		Дудаевы	დუდაშვილი
Дударатæ		Дударовы
Дулатæ		Дулаевы
Дыгур		Дигуровы
Джелытæ‎		Джелиевы
Джераптæ		Джераповы			Джими
Джигатæ		Джигаевы
Джиголатæ		Джиголаевы, Гиголаевы	ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი
Джиотæ		Джиоевы	ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი
Джусойтæ		Джусоевы	ჯუსოშვილი
Джыбылатæ	Джыбылтæ	Джибиловы
Джыккайтæ	Джыгкайтæ	Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы	ჯიკაშვილი, გიკაშვილი
Дзадзитæ	Жажитæ, Джаджитæ	Дзадзиевы, Жажиевы
Дзанайтæ	Джанайтæ	Дзанаевы, Джанаевы
Дзантиатæ		Дзантиевы
Дзапартæ		Дзапаровы			Нар, ‎Скæсæн, Цъасем
Дзæгъиатæ		Джагаевы
Дзæгъойтæ	Зæгъойтæ	Дзагоевы
Дзæрæхохтæ		Дзарахоховы
Дзгойтæ		Дзгоевы
Дзебойтæ	Дзбойтæ	Дзебоевы, Дзбоевы
Дзебысатæ		Дзебисовы	ჯებისაშვილი, გებისაშვილი
Дзерантæ		Дзерановы	ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი
Дзидахантæ		Дзидахановы
Дзиццойтæ‎	Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ	Дзиццоевы, Джиджджоевы
Дзогкатæ‎		Дзогкаевы
Дзоттæ‎	Дзодтæ	Дзотовы
Дзусатæ	Дзустæ	Дзусовы
Едзатæ‎		Едзаевы
Едзетæ‎	Езетæ	Езеевы
Едзитæ		Едзиевы
Едзойтæ		Едзоевы
Екатæ		Екаевы
Елбайтæ		Елбаевы
Елбачитæ‎	Елбакитæ	Елбачиевы, Елбакиевы	ელბაქიძე
Елбийтæ	Елбитæ	Елбиевы
Елойтæ		Елоевы	ელოშვილი
Елхъантæ‎		Елкановы
Еналдытæ‎		Еналдиевы
Епхитæ		Епхиевы
Ерыстаутæ		Еристовы
Есенатæ		Есеновы		Özkan
Есетæ		Есеевы
Есиатæ		Есиевы
Зæлойтæ		Залоевы	ზალოშვილი
Золойтæ		Золоевы		Aydoğan, Ayhan
Зорыхъотæ	Зорыхъуатæ	Зориковы
Икъатæ‎		Икаевы
Икъотæ		Икоевы
Илатæ‎		Илаева
Кадитæ		Кадиевы
Кæркуыстæ		Кæркуыстæ	კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი
Кобылтæ		Кобловы
Кодзыртæ	Козыртæ	Козыревы		Baran, Oktar
Кокайтæ		Кокаевы	კოკაშვილი, კოკიაშვილი	Soykek
Коккатæ		Коккаевы, Коковы
Кокойтæ		Кокоевы	კოკოშვილი
Кокуатæ		Кокоевы	კოკუაშვილი
Колытæ	дыг. Колитæ	Колиевы			Лисыри
Коцитæ‎		Коциевы
Коцойтæ		Коцоевы
Коцтæ	Костæ, Коштæ	Кочиевы
Куыдзæгтæ		Кудзаговы
Куындыхатæ	Къуындыхатæ, Къундухатæ	Кундуховы	კუნდუხაშვილი	Konduk
Кцойтæ		Кцоевы
Къæбойтæ		Кабоевы
Къозонтæ		Козоновы	კოზანაშვილი, კოზონაშვილი
Къубалтæ		Кубаловы
Лæппынæгтæ‎		Лапинаговы
Леуантæ	Леуанатæ	Левановы		Alpaslan
Лиантæ	Лианатæ	Льяновы, Лиановы
Лекътæ		Лековы
Мамсыратæ		Мамсуровы	მამსირაშვილი	Timurlenk
Мардантæ		Мардановы	მარდანაშვილი
Мæргъитæ		Маргиевы	მარღიშვილი
Мæрзæгойтæ		Марзаговы	მარსაგაშვილი
Мæрзойтæ		Марзоевы
Медойтæ	дыг. Мудойтæ	Медоевы	მედოშვილი
Мердентæ		Мерденовы
Мецъытæ		Мециевы
Мзоктæ	Мызоктæ	Мзоковы
Мырзагантæ‎		Марзагановы
Мыртазтæ		Муртазовы
Найфонтæ‎		Найфоновы
Нанитæ‎
Нартыхътæ‎
Насхъидатæ		Наскидаевы	ნასყიდაშვილი
Ногъайтæ‎		Ногаевы
Огъуатæ‎
Олисатæ‎
Остъатæ‎		Остаевы	ოსტაშვილი
Охъазтæ‎		Оказовы
Пæррæстатæ	Пæрæстатæ	Парастаевы	პარასტაშვილი
Плитæ		Плиевы	ფილიშვილი
Пухатæ	Пухтæ	Пухаевы, Пуховы	პუხაშვილი
Рæмонатæ	Рæмонтæ	Рамоновы
Реуазтæ‎
Рубайтæ		Рубаевы	რუბაშვილი	Boğa, Soydan	Хъуды ком
Саламтæ	Саламатæ	Саламовы		Kanıgür, Saral
Самбегатæ		Самбеговы
Санатæ		Санатæ, Шанаевы	სანაშვილი	Şanatay
Санахъотæ		Санакоевы	სანაყოშვილი
Сæбæтхъуатæ	Сæбæтхъотæ	Сабатковы, Сабаткоевы		Conpolat, Aslan, Aydın, Varol
Сехъотæ‎		Секоевы
Сидахъатæ‎		Сидаковы		Zafer
Сидахътæ‎		Сидаковы
Ситохатæ		Ситоховы			Хидыхъус
Сиукъатæ‎		Сиукаевы, Шиукаевы	სიუკაშვილი, შიუკაშვილი
Сихъотæ‎		Сикоевы
Слонатæ‎		Слоновы		Ilal
Созайтæ		Созаевы
Таболтæ		Таболовы
Тадтатæ		Тадтаевы, Татаевы	თათაშვილი
Таймазтæ		Таймазовы
Таутиатæ		Таутиевы		Tavtay
Тæбæхсæутæ	Тæбæхсаутæ	Тхапсаевы
Тебиатæ		Тебиевы
Тегкатæ	Теккатæ, Текъатæ	Тегкаевы, Текаевы
Тедетæ		Тедеевы	თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური
Теджиатæ		Теджиевы
Текъойтæ		Текоевы
Темырхъантæ		Темиркановы		Timurlenk
Тобойтæ		Тобоевы
Толастæ		Толасовы
Толпартæ		Толпаровы
Томайтæ		Томаевы
Тотитæ		Тотиевы
Тотратæ	Тотыратæ	Тотровы			Дæллагхъæу, Ходз, Къабузтæ
Туатæ		Туаевы	თვაური
Тугъантæ	дыг. Туйгъантæ			Tuğan
Турмантæ		Турмановы	თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე
Тускъатæ		Тускаевы
Тыджытæ		Тигиевы, Тиджиевы	თიგიშვილი
Тылаттатæ	Тлаттатæ	Тлатовы
Тыхостатæ	Тхостатæ	Тхостовы
Тъуритæ		Туриевы
Уалытæ‎
Уанетæ
Уарзиатæ‎		Варзиевы
Уылыбиатæ		Улубиевы
Уыртатæ	Уртатæ	Уртаевы
Уырымтæ‎		Урумовы
Уырымтæ		Урумовы
Фæрниатæ		Фарниевы	ფარნიაშვილი
Фидаратæ		Фидаровы		Fidan
Фрайтæ		Фраевы
Фриатæ		Фриевы
Хадыхъатæ		Хадиковы
Хайтæ	Хуытæ, дыг. Хутæ	Хаевы
Харебатæ‎		Харебовы	ხარებაშვილი, ხარებაძე
Хаситæ		Хасиевы	ხასიშვილი
Хæдзарæгатæ		Хадзараговы
Хæмæтатæ	Хæмæттæ	Хаматовы
Хæмæтхъуатæ	Хæмæтхъанатæ	Хаматкоевы, Хаматкановы
Хæситæ		Хасиевы
Хестантæ		Хестановы
Хетæгкатæ	Хетæггатæ	Хетагуровы
Хнеутæ		Хнеевы
Ход	Ходтæ	Ходовы
Хозитæ		Хозиевы	ხოზიშვილი, ხოზაშვილი
Хосдзаутæ	дыг. Хуасдзаутæ	Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы
Хосонтæ		Хосоновы		Öğün
Хосротæ		Хосроевы			Джими
Хохтæ		Хоховы
Хуыбиатæ	Хуыбатæ	Хубаевы	ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი
Хуыбылтæ		Хубуловы	ხუბულაშვილი, ხუბულური		Чысангом[кæцæй ист у?], Цъинагар[кæцæй ист у?], Ардис, Чысыл Гуфта[кæцæй ист у?]
Хуыгатæ		Хугаевы	ხუგაშვილი		Къуыдаргом
Хынцæгтæ		Хинчаговы	ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი
Хъабантæ		Кабановы	ყაბანაშვილი
Хъазбегтæ		Казбековы
Хъазитæ	Хъазиатæ	Казиевы	ყაზაშვილი
Хъаиртæ	Хъайыртæ	Каировы
Хъайсынтæ	Хъайсынатæ	Кайсиновы		Kayaş
Хъайтмазтæ	Хъайтмæзтæ	Кайтмазовы
Хъайттатæ		Кайтовы
Хъайтыхътæ		Кайтуковы
Хъалатæ		Калаевы
Хъантемыратæ	дыг. Хъантемуртæ	Кантемировы		Kandemir
Хъаныхъуатæ	Хъанухътæ	Кануковы		Yıldırım, Konak
Хъарабугъатæ	Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ	Карабугаевы		Karaboğa
Хъаратæ		Караевы	ყარაშვილი
Хъамæрзатæ	Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ	Камарзаевы, Камурзаевы		Güngör
Хъæрджынтæ	дыг. Гъæргинтæ	Каргиновы
Хъæцмæзтæ		Качмазовы	ყაჩმაზაშვილი		Хъеуселт
Хъесатæ		Кесаевы	ყესაშვილი, ხერხეულიძე
Хъойбайтæ‎		Койбаевы			Мæстинокæ
Хъониатæ		Кониевы
Хъулатæ		Куловы
Хъуыдакатæ		Кудаковы		Doğan, Kanpolat
Хъыбызтæ	Хъибизтæ	Кибизовы
Цагъатæ		Цагаевы
Цæболтæ		Цаболовы
Цæгæратæ‎		Цагараевы
Цæголтæ		Цаголовы
Цæлыккатæ		Цаликовы		Selikoğlu
Цæрæктæ		Цараковы
Цæргæстæ	Цæргæсатæ	Царгасовы
Цереккатæ		Церекаевы, Церековы
Цомартатæ		Цомартовы
Цоцитæ	Чочитæ	Цоциевы, Чочиевы	ჩოჩიშვილი
Цуратæ		Цуровы
Цуцатæ		Цуцаевы			Бады ком
Цыхуырбатæ
Цгъойтæ‎		Цгоевы
Цъæйтæ	Цæйтæ	Цаевы, Чиаевы			Æрдзынарæг
Цъæхилтæ		Цахиловы		Alpay
Цъебатæ		Цебаевы
Цъеутæ	Чъеутæ	Цеовы, Чеовы
Чеджемтæ	дыг. Чегемтæ	Чеджемовы, Чегемовы		Şahbudak, Çecen, Kuşhan
Челдытæ		Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы	ჩელდიშვილი, გელდიშვილი
Чеметæ		Чемеевы
Черчестæ		Черчесовы			Цъамад
Чысиатæ	Чсиатæ	Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы	ქისიშვილი
Чъелетæ‎		Келеевы, Келиевы
Чъерджиатæ		Черджиевы
Чъеруатæ		Черуаевы
Чъыбылатæ	Чъыбылтæ	Чибиловы, Кибиловы	კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი

Литературæ‎

• Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.
• Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд