Цхинвал: различия между версиями
Нет описания правки |
→Ахуырад: Исправлена ошибка в переводе слова «училище» на осетинский язык. Метки: мобилон архайæнæй конд ивд мобилон архайæнæй конд ивд |
||
Рæнхъ 87: | Рæнхъ 87: | ||
* Нывгæныны скъолатæ, |
* Нывгæныны скъолатæ, |
||
* Спортивон скъола, |
* Спортивон скъола, |
||
* [[Нывгæныны |
* [[Нывгæныны ахуыргæнæдон Тугъаныфырты номыл]], |
||
* [[Музыкалон |
* [[Музыкалон ахуыргæнæндон Æлборты Феликсы номыл]] (Музыкалон, хореографон, æмæ театралон хайадтæ), |
||
* Медицинон техникум, |
* Медицинон техникум, |
||
* Бирæпрофилон колледж, |
* Бирæпрофилон колледж, |
Фæлтæр 11:28, 23 декабры 2018
Сахар | |||
Цхинвал / Чъреба | |||
---|---|---|---|
|
|||
42°13′32″ с. ш. 43°58′12″ в. д.HGЯO | |||
Паддзахад | Хуссар Ирыстон | ||
Район | Цхинвалы район | ||
Мэр | Коцты Алан | ||
Истори æмæ географи | |||
Бындурæвæрд | 1398 | ||
Фыццаг кой | 1398 | ||
Раздæры нæмттæ | Крцхинвали, Цхинвали, Сталинир | ||
Фæзуат |
|
||
Центры бæрзæнд | 877 м | ||
Сахатон таг | UTC+3:00, сæрды UTC+4:00 | ||
Цæрджытæ | |||
Цæрджытæ | 30 432[1] адæймаджы (2015) | ||
Национ сконд | ирæттæ, гуырдзиагтæ, уырыссагтæ | ||
Дин |
растуырнæг-чырыстæттæ æмæ иннæ чырыстæттæ |
||
Цифрон идентификатортæ | |||
Телефонон код | +799744 | ||
Посты индекс | 7300[2] | ||
Автомобилон код | RSO | ||
tskhinval.ru | |||
|
|||
Викикъæбицы медиа |
Цхинвал кæнæ Чъреба у Хуссар Ирыстоны сæйраг сахар. Цæры дзы 30,4 мин адæймаджы (2015).[3]
1990 азы онг Цхинвал уыд Хуссар Ирыстоны автономон бæстæйы административон центр. Сахары статус райста 1922-æм азы.
Мэр — Коцты Алан Грийы фырт .
Сахар лæууы цæугæдон Стыр Леуахийы былыл.
Истори
Нырыкон Цхинвалы алфамблайы адæм цард бронзæйы æнусæй рынмæ.
Фыццаг хатт картлийаг хъæу Цхинвал æрхъуыдыгонд уыд гуырдзыйаг азфысджытæй 1398 азы, фæлæ фæстæдæр æссардæуыд документтæ, кæцытæ бæлвырд кæнынц, ома ам лæууыд фидар, III æнусы амад Паддзахы фырт Асфæгуырæй, кæцы у персайнаг династи Аршакидæй.[кæцæй ист у?]
XVIII æнусы райдайæны уыд чысыл "паддзахадон сахар" кæцыйы цардысты моладзандоны æхуырстытæ.[кæцæй ист у?] Картли-Къахеты Паддзахад куы баиу Уырысы паддзахадимæ уæдæй фæстæме Цхинвал уыд Гуырдзыйаг губернæйы хай.
Сахары бынат ис уæгæнæн фæндагыл, кæцы иукодта Цæгат Кавказ Тифлисимæ æмæ Гуримæ. Æмæдзы цард хæцæ цæрджытæ: фылдæр дзуттæгтæ, сомихæгтæ, гуырдзыйæгтæ, ирæттæ æмæ уырыссæгтæ.[кæцæй ист у?]
1918-1920 азты сахары уыдис ирæттæ æмæ гурыдзыйæгтæ æхсæн хæстон æзмæстытæ. Советон бардзинад æрфидар Сырх æфсадæй 1921 азы мартъийы мæйы.
Æмæ аз фæстæ 1922-мы Цхинвал официалон хъуыддагмæ гæсгæ сси Хуссар Ирыстоны автономон бæстæйы сæйраг сахар Гуырдзыйаг ССР-йы хайы. Фæстæдæр сахары цæрджыты нымæцы уыдысты фылдæр ирæттæ, Хуыссар Иры хъæутæй рацæугæтæ. 1989 азмæ гæсгæ сахары цардис 42 934 адæймаджы.
Æнустæм гæсгæ Сахар йæ ном, æмæ йæ национ сконд бирæ хат ивта.
Ахуырад
- Сахары ис 16 сывæллæты цæхæрадоны,
- 14 астæуккаг скъолайы,
- Скъола-интернат,
- 2 музыкалон скъолайы,
- Сывæллæты æсвæлдыстады агъуызт,
- Аивæдды лицей,
- Растуырнæг гимназ «Рухс»,
- Нывгæныны скъолатæ,
- Спортивон скъола,
- Нывгæныны ахуыргæнæдон Тугъаныфырты номыл,
- Музыкалон ахуыргæнæндон Æлборты Феликсы номыл (Музыкалон, хореографон, æмæ театралон хайадтæ),
- Медицинон техникум,
- Бирæпрофилон колледж,
- Проф.тех. училище,
- Модæйы институт,
- Хуссар Ирыстоны паддзахадон университет,
- Хуссар Ирыстоны зонад-иртасæн институт
Культурæ æмæ улæфынад
- Централон культурæ æмæ улæфыны парк,
- Комсомолон парк,
- Сывæллæтты парк,
- Республикон сæйраг библиотекæ,
- Цхинвалы библиотекæ,
- Сывæллæтты библиотекæ,
- Бынаттон музей,
- Абайты Васойы номыл музей,
- Чочионы музей,
- Хуссар Ирыстоны падзахадон драмон театр Хетæгкаты Къостайы номыл
- Хуссар Ирыстоны падзахадон академион Кафты æмæ зарды ансамбль «Симд»
- Сывæллæты кафты ансамбль «Скиф»,
- Концертон зал «Чермен»,
- Сывæллæты фæзтæ.
Дин
- Грекъаг зæронд стилон Æцæг растуырнæг аргъуан Аллон епархи
- Мадымайрæмы кафедралон аргъуан,
- Уац Никъолайы аргъуан,
- Сæгъдæг Георгийы аргъуан (Кавтийаг),
- Майрæмкуадзæны аргъуан (Сырх дзуар),
- Уац Никъолайы саххатæм кувæндон
- Уырыссаг Растуырнæг аргъуаны æмкæрт Дзæуджыхъæуы æмæ Аланийы епархи,
- Сыгъдæг Невайаг Александры аргъуан,
- Сыгъдæг Донаг Димитрийы аргъуан
- Протестанттæ (баптисттæ)
- Кувыны хæдзар
- Иеговæйы уынджытæ
- Падзахæдты зал
Спорт
- Республикон сæйраг стадион — æсцалцæкгонд фæстæмæ 2009 азы 6 мин адæймаджы бынатæн,
- Сывæллæтты æмæ æрыгæтты спортивон скъола хайад кæны: баскетбол, гимнастикæ, уæззау атлетикæ æмæ уæгъдибар хъæбысæйхæст,
- Футболы скъола Дзæгъойты Игоры номыл — байгонд 2010 азы,
- Республикон скъола сæрибар хъæбысхæцынæн Тедеты Дзамболаты номыл
Транспорт
Цхинвал Транскамæй баст у Цæгат Ирыстонимæ. Æрвылбон Дзæуджыхъæу æмæ Цхинвалы ’хсæн цæуынц дæс автобусон рейсы[4]. Сахары мидæг цæуынц маршутон автобустæ.
Æфсымæрон сахартæ
Цхинвалы чи райгуырд, уыцы зындгонд адæм
- Тедеты Бахвæ — Уæрæсейы футболист, футболон тренер.
- Гаглойты Вадим — Уæрæсейы футболист.
- Богъиты Вадим (1970) — хъæбысæйхæцæг, Олимпийаг чемпион.
- Бестауты Алымбег (1936 — 1988) — хъæбысæйхæцæг.
- Бестауты Владимир (1897—1988) — советон, ирон æмæ гуырдзыйаг киноактёр æмæ кинорежиссёр.
- Бестауты Татьянæ (р. 1937 азы) — советон æмæ уæрæсейаг театр æмæ кинойы актрисæ, Уæрæссейы Федерацийы адæмон артисткæ, театралон преми «Театральная весна»-йы лауреат.
- Уанеты Владимир (р. 1930 азы) — драматург, публицист.
- Гаглойты Вадим (р. 1989 азы) — уæрæссейаг футболист, Европæйы чемпион æрыгæтты æхсæн.
- Джиоты Вероникæ (р. 1980 азы) — оперон зарæггæнæг (сопрано), Стыр театры солисткæ.
- Дзугаты Къоста (р. 1956 азы) — ирон политикон æмæ падзахадон архайæг, философийы зонæдты дохтыр, Хуссар Ирыстоны Парламенты сæргълæууæг.
- Кокойты Валери — 2009-æм азы 16 июлы æсси Европæйы чемпион.
- Кокойты Эдуард (р. 1964 азы) — Хуссар Ирыстоны президент 2001 — 2011 азты.
- Лолаты Арнольд (р. 1946 азы) — Уæрæсейы нывгæнæг æмæ скульптор.
- Окруашвили Иракли (р. 1973 азы) — гуырдзыйаг политикон æмæ хæстон архайæг, Гуырдзыйы бахъахъæнынады министыр 2004—2006 азты.
- Тедеты Астамур (р. 1978 азы) — ахуыргонд-финансист, юридикон зонæдты дохтыр, профессор.
- Тадтаты Тамерлан (р. 1966 азы) — фыссæг, публицист.
- Элиозишвили Мераб (р. 1934 азы) — фыссæг, драматург.
- Дзуццаты Тамерлан (р. 1966 азы) — фыссæг, режиссёр, актёр, 2000 азты Культурæйы министр.
- Готъойты Амагæ (Иринæ) — (р. 1968 азы) дунеон оперон зарæггæнæг.
Цхинвалы нывтæ
-
Хицауады хæдзар
-
Хетæгкаты Къостайы цыртдзæвæн
-
Абайты Васойы кадæн скульптурæ Совмины цур
-
Цоциты Уасилы бюст
-
Сыгъд хæдзар 2008-æм азы
-
Сыгъд хæдзар 2008-æм азы
Фиппаинæгтæ
- ↑ 2015-æм азы Хуссар Ирыстоны цæрджыты сфыст
- ↑ https://www.gpost.ge/?site-lang=ka&site-path=help/zipcodes/&group=3&letter=%E1%83%AA
- ↑ Ошибка цитирования Неверный тег
<ref>
; для сносокcominf.org
не указан текст - ↑ Сев. Осетия. 23.10.2009