Хъæрæсе-Черкес
| Уæрæсейы Федерацийы субъект | |||||
| Хъæрæсе-Черкесы Республикæ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| уырыс. Карачаево-Черкесская Республика хъæр.-балхъ. Къарачай-Черкес Республика кæсгон-черкес. Къэрэшей-Адыгэ Республикэ абаз. Къарча-Черкес Республика ногъ. Карашай-Шеркеш Республика | |||||
 | |||||
|
|||||
| 43°55′ с. ш. 41°47′ в. д.HGЯO | |||||
| Паддзахад |
 Уæрæсе |
||||
| Сæйраг сахар | Черкесск | ||||
| Сæргълæууæг | Рашид Темрезов[d] | ||||
| Истори æмæ географи | |||||
| Бындурæвæрды датæ | 1992-æм азы 16 майы | ||||
| Фæзуат |
|
||||
| Сахатон таг | MSK (UTC+3) | ||||
| Цæрджытæ | |||||
| Цæрджытæ | ↘468 444[1] ад. (2023) | ||||
| Официалон æвзæгтæ | абазаг, хъæрæсейаг, ногъайаг, уырыссаг, черкесаг | ||||
| Цифрон идентификатортæ | |||||
| Код ISO 3166-2 | RU-KC | ||||
| Автомобилон код | 09 | ||||
|
|
|||||
| Официалон сайт(уырыс.) | |||||
.svg) |
|||||
 |
|||||
 Викикъæбицы медиа | |||||
Хъæрæсе-Черкес (Хъæрæсе + Черкес), официалон ном у Хъæрæсе-Черкесы Республикæ, цыбырæй ХъЧР (абаз. Къарча-Черкес Республика; хъæр.-балхъ. Къарачай-Черкес Республика; кæсгон-черкес. Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ; ногъ. Карашай-Шеркеш Республикасы; уырыс. Карачаево-Черкесская Республика) у Уæрæсейы республикæ Цæгат Кавказы, лæууы Краснодары край, Кæсæг-Балхъар æмæ Стъараполы крайы ’хсæн, хуссары та — Абхаз æмæ Гуырдзыстонимæ арæн.
Географи[ивын | Бындур ивын]
Республикæйы фæзуат у 14 100 км². Йæ сæйраг сахар у Черкесск.
Клухоры æфцæгæй (2781 м) Хъæрæсе-Черкес баст у Абхазимæ. Уыцы ’фцæгыл цæуы, йæ дæргъ 337 километры кæмæн у, Сухумы хæстон фæндаг (уырыс. Военно-Сухумская дорога).
Цæрджытæ[ивын | Бындур ивын]
Республикæйы цæрынц 478 517 адæймаджы, уыдонæй 270 402 (56,6%) — хъæуты[2][3].
ХъЧР иу кæны хъæрæсе (цæрджыты нымæцæй 41,0%), хъазахъхъ (уырысимæ 31,6%), черкес (11,9%), абаз (7,8%) æмæ ногъай (3,3%) кæм цæрынц, уыцы территоритæ. Хъæрæсе-Черкесы ис ирон хъæу дæр — Лабæ.
Политикæ[ивын | Бындур ивын]
Хъæрæсе-Черкесы Республикæйы президент у Рашид Темрезов (хъæрæсейаг), хицауады сæрдар у Индрис Кябишев (черкесаг).
Æддаг æрмæг[ивын | Бындур ивын]
- Хъæрæсе-Черкесы Президенты администрацийы официалон сайт Архивгонд æрцыдис 19 январы 2013 азы.
Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.). Федеральная служба государственной статистики (18 августы 2023). Датæ: 2023-æм азы 23 августы.
- ↑ Сообщение Росстата о предварительных итогах ВПН-2010 (xls)(недоступная ссылка). Росстат (28 марта 2011). Датæ: 2011-æм азы 28 мартъийы. Архив 2011-æм азы 10 августы.
- ↑ Изменение численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации по компонентам (xls). Росстат (14 июля 2010). Датæ: 2010-æм азы 24 августы.
|
Ацы уац Хъæрæсе-Черкесы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |
| Республикæтæ | Адыгей • Алтай • Башкортостан • Буряти • Дагъистан • Карели • Кæсæг-Балхъар • Коми • Марий Эл • Мæхъхъæл • Мордови • Тæтæрстан • Тыва • Удмурти • Хакаси • Хъалмыхъхъ • Хъæрæсе-Черкес • Хъырым1 • Цæгат Ирыстон • Цæцæн • Чуваши • Якути | |
|---|---|---|
| Крайтæ | Алтайы • Денджызгæроны • Камчаткæйы • Краснодары • Красноярсчы • Пермы • Стъараполы • Фæсбайкалы • Хабаровы | |
| Облæстытæ | Амуры • Архангельсчы • Астраханы • Белгороды • Брянсчы • Владимиры • Волгограды • Вологдæйы • Воронежы • Ивановойы • Иркутсчы • Калининграды • Калугæйы • Кемеровойы • Кировы • Костромайы • Курганы • Курсчы • Ленинграды • Липецчы • Магаданы • Мæскуыйы • Мурмансчы • Дæллаг Новгороды • Новгороды • Новосибирсчы • Омсчы • Оренбурджы • Орёлы • Пензæйы • Псковы • Ростовы • Рязаны • Самарæйы • Саратовы • Сахалины • Свердловсчы • Смоленсчы • Тамбовы • Тверы • Томсчы • Тулæйы • Тюмены • Ульяновсчы • Челябинсчы • Ярославлы | |
| Федералон сахартæ | ||
| Автономон облæст | ||
| Автономон зылдтæ | ||
1 Дзырддаг территори, Украинæ йæ йæхи хай нымайы | ||