Тыва
| |||||
|
| |||||
| Сæйраг сахар | Кызыл | ||||
| Фæзуат - Æдæппæт |
21-æм 168 604 км² | ||||
| Цæрджытæ - Æдæппæт |
77-æм | ||||
| Федералон зылд | Сыбыры федералон зылд | ||||
| Экономикон район | Скæсæн Сыбираг | ||||
| Паддзахадон æвзаг | тываг, уырыссаг | ||||
| Сæргълæууæг | |||||
| Хицауады сæрдар | Кара-оол Шолбан | ||||
| Стыр Хуралы сæрдар | Кан-оол Даваа | ||||
| Гимн | Тывайы гимн | ||||
| Автомобилон код | 17 | ||||
| Сахатон таг | MSK+4 (UTC+7) | ||||
Тыва (официалон ном у Тывайы Республикæ; тув. Тыва Республика, уырыс. Республика Тыва, Тува) у Уæрæсейы республикæ Скæсæн Сыбыры, лæууы Красноярсчы край, Хакаси, Буряти, Иркутсчы облæст æмæ Алтайы Республикæйы ’хсæн, хуссары æмæ скæсæны та — Монголимæ арæн. Тывайы сæйраг сахар у Кызыл.
Республикæйы хицауады сæрдар у Кара-оол Шолбан.
Тывайы æмæ Скæсæн Сыбыры æппæты бæрзонддæр хохы цъупп у Монгун-Тайгæ.
Административон дих[ивын | Бындур ивын]
Республикæйы ис 17 районы æмæ 5 сахары.
- I Сахар Кызыл
- II Сахар Ак-Довурак
- Бай-Тайгинский кожуун
- Барун-Хемчикский кожуун
- Дзун-Хемчикский кожуун
- Каа-Хемский кожуун
- Кызылский кожуун
- Монгун-Тайгинский кожуун
- Овюрский кожуун
- Пий-Хемский кожуун
- Сут-Хольский кожуун
- Тандинский кожуун
- Тере-Хольский кожуун
- Тес-Хемский кожуун
- Тоджинский кожуун
- Улуг-Хемский кожуун
- Чаа-Хольский кожуун
- Чеди-Хольский кожуун
- Эрзинский кожуун
Цæрджытæ[ивын | Бындур ивын]
Æдæппæт цæрджыты нымæц у 317 056 адæймаджы, уыдонæй 51,22% цæрынц сахарты. Националон сконд 1959-2002 азмæ гæсгæ:
| Адæм | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|
| Тувайæгтæ | 57,0 % | 58,6 % | 60,5 % | 64,3 % | 77,0 % |
| Уырыс | 40,1 % | 38,3 % | 36,2 % | 32,0 % | 20,1 % |
| Хакасæгтæ | 1,0 % | … | … | … | … |
Разагъды тувайæгтæ[ивын | Бындур ивын]
- Шойгу Сергей — уæлвæткон уавæрты фæдыл министр.
- Чинаг, Галсан — Тывайы фыссæг
- Ажикмаа-Рушева Наталья — балеринæ.
- Надя Рушева — Уæрæсейы нывгæнæг
- Мунзук Максим — Тывайы актёр
Политикæ[ивын | Бындур ивын]
Тувæйы политиктæ:
- Анчимаа-Тока Хертек — Чысыл Хуралы президиумы сæрдар (1941−1944)
- Ооржак Шериг-оол — Тывайы фыццаг президент.
- Кара-оол Шолбан — Хицауады сæрдар
- Салчак Тока — ТАР-ы генералон секретар
Галерей[ивын | Бындур ивын]
Саяно-Шушенскы донмарæны уынд
Чагытайы цад
Кызылы чырыстон аргъуан
Спортивон комплекс "Субедей"
Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]
- ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года. На 1 октября 2021 года. Том 1. Численность и размещения населения (XLSX). Датæ: 2022-æм азы 1 сентябры. Архив 2022-æм азы 1 сентябры.
|
Ацы уац Уæрæсейы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |
| Республикæтæ | Адыгей • Алтай • Башкортостан • Буряти • Дагъистан • Карели • Кæсæг-Балхъар • Коми • Марий Эл • Мæхъхъæл • Мордови • Тæтæрстан • Тыва • Удмурти • Хакаси • Хъалмыхъхъ • Хъæрæсе-Черкес • Хъырым1 • Цæгат Ирыстон • Цæцæн • Чуваши • Якути |  |
|---|---|---|
| Крайтæ | Алтайы • Денджызгæрон • Камчаткæйы • Краснодары • Красноярсчы • Пермы • Стъараполы • Фæсбайкалы • Хабаровы | |
| Облæстытæ | Амуры • Архангельсчы • Астраханы • Белгороды • Брянсчы • Владимиры • Волгограды • Вологдæйы • Воронежы • Ивановойы • Иркутсчы • Калининграды • Калугæйы • Кемеровойы • Кировы • Костромайы • Курганы • Курсчы • Ленинграды • Липецчы • Магаданы • Мæскуыйы • Мурмансчы • Дæллаг Новгороды • Новгороды • Новосибирсчы • Омсчы • Оренбурджы • Орёлы • Пензæйы • Псковы • Ростовы • Рязаны • Самарæйы • Саратовы • Сахалины • Свердловсчы • Смоленсчы • Тамбовы • Тверы • Томсчы • Тулæйы • Тюмены • Ульяновсчы • Челябинсчы • Ярославлы | |
| Федералон сахартæ | ||
| Автономон облæст | ||
| Автономон зылдтæ | ||
1 Дзырддаг территори, Украинæ йæ йæхи хай нымайы | ||