Кæсгон-черкесаг æвзаг
| Кæсгон-черкесаг æвзаг | |
|---|---|
| Хином: | Къэбэрдей-черкесыбзэ, адыгэбзэ |
| Бæстæтæ: | Уæрæсе |
| Официалон статус: | Кæсæг-Балхъар, Хъæрæсе-Черкес |
| Æдæппæт дзурджыты нымæц: | 587 547 |
| Классификаци | |
| Категори: | Евразийы æвзæгтæ |
| кавказаг мыггаг | |
| Фыссынад: | кириллон алфавит |
| ISO 639-1: | — |
| ISO 639-2: | kbd |
| ISO 639-3: | kbd |
| Æвзæгты тыххæй æппæт статьятæ | |
Кæсгон æвзаг кæнæ кæсгон-черкесаг æвзаг у кæсгон æмæ черкесаг адæмты мадæлон æвзаг.
Иумæйаг зонæнтæ[ивын | Бындур ивын]
Кæсæг-Балхъары æмæ Хъæрæсе-Черкесы республикæты у сæ официалон æвзæгтæй иу. Ацы æвзагыл ма дзурынц Краснодары крайы, Адыгейы, Турчы, стæй Хæстæг Скæсæны цалдæр бæстæйы.
Æвзаджы ис 48 æмхъæлæсон фонемæйы, уыдонæй 23 — фрикативонтæ.
Иуæй-иу лингвистты хъуыдымæ гæсгæ кæсгон-черкесаг æмæ адыгъейаг æвзæгтæ сты иумæйаг адыгаг æвзаджы дыууæ диалекты. Адыге, кæсæг æмæ черкес сæхæдæг се ’взаг хонынц адыгэбзэ, ома «адыгаг æвзаг».
1924-æм азы агъоммæ фыссынад уыди араббаг алфавиты бындурыл (кæд уымæй бирæ адæм пайда нæ кодтой, уæддæр), 1924—1936 азты пайда кодтой латинаг дамгъæтæй. 1936-æм азы та латинаг алфавит раивтой кириллонæй.
Абетæ[ивын | Бындур ивын]
| А а | Э э | Б б | В в | Г г | Гу гу | Гъ гъ | Гъу гъу |
| Д д | Дж дж | Дз дз | Е е | Ё ё | Ж ж | Жь жь | З з |
| И и | Й й | К к | Ку ку | КI кI | КIу кIу | Къ къ | Къу къу |
| Кхъ кхъ | Кхъу кхъу | Л л | Лъ лъ | ль | ЛI лI | М м | Н н |
| О о | П п | ПI пI | Р р | С с | Т т | ТI тI | У у |
| Ф ф | ФI фI | Х х | Ху ху | Хъ хъ | Хъу хъу | Хь хь | Ц ц |
| ЦI цI | Ч ч | ЧI чI | Ш ш | Щ щ | ЩI щI | ъ | Ы ы |
| ь | Ю ю | Я я | I | Iy |
Литературæ[ивын | Бындур ивын]
Кæсгон поэзийы бындурæвæрæгыл нымад у Али Шогенцуков (1900—1941).
Эстрадæ[ивын | Бындур ивын]
Кæсгон æвзагыл зарынц иуæй-иу эстрадон зарæггæнджытæ. Уыдонæй зындгонддæр у Черим Нахушев (абазаг æвзагыл дæр зары).
Æрвитæнтæ[ивын | Бындур ивын]
|
Ацы уац æвзаг кæнæ æвзагзонынады тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |