Венесуэлæ
| |||||
![]() | |||||
Гимн: «Gloria al bravo pueblo» | |||||
Хæдбар сси | 1811 азы 5 июлы Испанийæ | ||||
Æвзаг | испайнаг | ||||
Сæйраг сахар | Каракас | ||||
Стырдæр сахартæ | Каракас, Маракайбо, Валенси | ||||
Хицауиуæджы хуыз | Президентон республикæ | ||||
Президент | Николас Мадуро | ||||
Фæзуат | 916 445 км² | ||||
Доны процент | 0,3 | ||||
Цæрджытæ • Бахыгъд (2007) • Æнгомад |
27 730 469 ад. 30,2 ад./км² | ||||
ÆМП • Æдæппæт (2004) • Иу адæймагмæ |
дунейы 52-æм 144 346 млн. $ 5 680 $ | ||||
Валютæ | Венесуэлæйы боливар (VEB) | ||||
Интернет-домен | .ve | ||||
Телефонон код | +58 | ||||
Сахатон таг | -4 |
Венесуэлæ (исп. Venezuela [be̞ne̞ˈswe̞la]) у паддзахад Хуссар Америкæйы цæгаты, Карибы денджызы былгæрон. Испанийы раздæры колони (1522-æм азæй), Венесуэлæ сси хæдбар паддзахад 1821-æм азы, дæргъвæтин сæрибаргæнæн хæсты фæстиуæгæн.
Сурзæххыл Венесуэлæйæн ис арæнтæ Бразили, Гайанæ æмæ Колумбиимæ. Паддзахады фæзуат у 916.445 км², цæрынц дзы 26,4 милуан адæймаджы. Венесуэлæйы сæйраг сахар у Каракас. Паддзахадон тырысайы хуызтæ сты бур, арвхуыз æмæ сырх: бур нысан кæны бæстæйы бæркад, арвхуыз нысан кæны æхсар æмæ ныфс, сырх нысан кæны Испанийæ хæдбардзинад.
Ныры Венесуэлæйы цæрджытæй фылдæр цæрынц сахарты (85%). Цæрджыты 73% цæрынц, Карибы денджызæй 100 км дарддæр чи не сты, ахæм цæрæнрæтты бæстæйы цæгаты. Кæд Венесуэлæйы зæххытæй æрдæг у Оринокойы хуссарырдæм, уым бæстæйы цæрджыты айдагъ 5% цæрынц.
Экономикæйы сæйраг къабаз у нефт къахын (экспорты 80%, хицауады æфтиагæй æрдæг). Венесуэлæ сси зындгонд куыд, дунейы асламдæр бензин кæм уæй кæнынц, ахæм паддзахад.
Истори[ивын | Бындур ивын]
1863-æм азы, Хуан Крисостомо Фалькон президент куы уыди, Венесуэлæ сси, мæлæтæй æфхæрд йæ закъæттæй бынтондæр чи аиуварс кодта, дунейы фыццаг ахæм паддзахад[1].
Политикæ[ивын | Бындур ивын]
Æддаг политикæ[ивын | Бындур ивын]
Абхаз æмæ Хуссар Ирыстон[ивын | Бындур ивын]
Венесуэлæ сси, Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы хæдбардзинад чи базыдта, ИНО-йы æртыккаг ахæм уæнг (Уæрæсе æмæ Никарагуæйы фæстæ). Хæдбардзинад базоныны тыххæй фехъусын кодта Венесуэлæйы президент Уго Чавес, Мæскуымæ официалон визиты рæстæг 2009-æм азы 10 сентябры[2][3].
Гайанæ Эсекибæ[ивын | Бындур ивын]
Венесуэлæ сыхаг паддзахад Гайанæйы фæзуаты фылдæр хай (Гайанæ Эсекибæ) йæхи хоны. Уыцы арæны быцæу баззад XIX æнусæй, Гайанæ ма Стыр Британийы колони куы уыди, уæдæй. Быцæуаг зæххыты фæзуат у 159,5 мин км2. 1970-æм азæй фæстæмæ, Венесуэлæйы цы картæтæ уагъд цæуынц, уыдонæй æппæтыл Гайанæ Эсекибæ æвдыст у куыд Венесуэлæйы штат, иуæй-иу картæтæ хонынц æй Zona en Reclamación (ома, «фæлгъауинаг бæстæ»).
Венесуэлæйы минæварæдтæ[ивын | Бындур ивын]
Европæ[ивын | Бындур ивын]
- Австри
- Венæ (Минæварад)
- Белорусси
- Минск (Минæварад)
- Бельги
- Брюссель (Минæварад)
- Болгари
- София (Минæварад)
- Чехи
- Прагæ (Минæварад)
- Дани
- Копенгаген (Минæварад)
- Герман
- Грекъ
- Афинæтæ (минæварад)
- Ватикан
- Венгри
- Будапешт (минæварад)
- Испани
- Мадрид (минæварад)
- Барселонæ (генералон консулад)
- Бильбао (генералон консулад)
- Санта-Крус-де-Тенерифе (генералон консулад)
- Виго (генералон консулад)
- Итали
- Нидерландтæ
- Гаагæ (минæварад)
- Ораньестад (генералон консулад)
- Виллемстад (генералон консулад)
- Норвеги
- Осло (минæварад)
- Польшæ
- Варшавæ (минæварад)
- Португали
- Румыни
- Бухарест (минæварад)
- Стыр Британи
- Лондон (минæварад)
- Уæрæсе
- Мæскуы (минæварад)
- Финлянди
- Хельсинки (минæварад)
- Франц
- Париж (минæварад)
- Фор-де-Франс (Мартиникæ) (генералон консулад)
- Швеци
- Стокгольм (минæварад)
- Швейцари
- Берн (минæварад)
Уымæй фылдæр Венесуэлæ у цалдæр æхсæнадæмон организациты уæнг, æмæ йын ис уыцы организациты мидæг йæхи минæвæрттæ.
- Аддис-Абебæ (хъусдарæг Африкæйы Цæдисы)
- Брюссель (минæварад Европæйы Цæдисы)
- Женевæ (Иугонд Нациты Организаци æмæ æндæр æхсæнадæмон организацитæ)
- Монтевидео (АЛАДИ æмæ Меркосур)
- Найроби (ИНО æмæ æндæртæ)
- Нью-Йорк (ИНО)
- Париж (ЮНЕСКО)