-стан
–стан (–стон) у бирæ бæстæты нæмттæ кæмæй фæуд кæнынц, ахæм фæсæфтуан. Йæ ратæдзæн у индоевропæйаг уидаг *stā- «лæууын» æмæ персайнаг æвзаджы амоны «бынат, бæстæ». Нырыккон персайнаг æмæ таджикаг æвзæгты ацы фæсæфтуанæй (-истан /-истон) фæпайда кæнынц топонимтæ аразгæйæ.
Ацы дзырдаразæн хай ис бирæ бæстæты æмæ регионты нæмтты, уæлдайдæр Централон Азийы æмæ Индийы субконтиненты. Уымæн ис объективон аххосаг — уым раджы заманты парахатæй пайда кодтой персайнаг æвзагæй.
Ирон æвзаджы æмбæлынц дзырдтæ Ирыстон, Гуырдзыстон æмæ Сомихыстон (арæхдæр Сомих).
Паддзахæдтæ
[ивын | Бындур ивын]- Афгъанистан;
- Хъиргъиз (Кыргызстан);
- Пакистан;
- Таджикистан;
- Туркменистан (Туркмени);
- Узбекистан;
- Хъазахстан.
Уæрæсейы Федерацийы регионтæ
[ивын | Бындур ивын]- Башкортостан (Башкири);
- Дагъистан;
- Ирыстон;
- Тæтæрстан.
Ираны провинцитæ
[ивын | Бындур ивын]Пакистаны штаттæ
[ивын | Бындур ивын]Æндæр регионтæ
[ивын | Бындур ивын]- Аваристан — солиæгты бæстæ Дагъистаны.
- Балтистан — Кашмиры регион.
- Бантустан — Хуссар Африкæйы Республикæйы аборигенон цæрджытæн XX æнусы дыккаг æмбисы цы резервацитæ сарæзтæуыд, уыдоны иумæйаг ном.
- Айастан [hɑjɑsˈtɑn] — афтæ хонынц сомих сæ бæстæ; ирон æвзаджы æмбæлынц нæмттæ Сомих æмæ Сомихыстон.
- Индостан — æрдæгсакъадах Евразийы хуссары.
- Каракалпакстан — Узбекистаны сконды чи ис, уыцы республикæ; каракалпакты бæстæ.
- Кафиристан — Афгъанистаны историон регион (1896-æм азы онг), ныртæккæ йæ ном у Нуристан.
- Курдистан — сæ цæрджыты фылдæр хай курдæгтæ кæмæн сты, Турчы, Сирийы, Ирачы æмæ Ираны арæйнаг районтæ.
- Лезгистан — лекъ кæм цæрынц, Хуссар Дагъистаны æмæ Цæгат Азербайджаны бæстæйы æнæофициалон ном.
- Нуристан — 2001-æм азы кæй сарæзтæуыд, Афгъанистаны уыцы провинци.
- Раджастан — Индийы штат.
- Регистан — 1) иуæй-иу скæсæйнаг сахарты сайраг фæзтæ (зындгонд у Самарканды сахары регистан); 2) уыцы ном хæссы Ираны зындгонд регион.
- Табаристан — IX—XII æнусты чи уыдис, Ираны уыцы провинци.
- Туркестан — Астæуккаг Азийы раздæры ном уырыссаг æвзаджы.