Æвзагзонынад

Æвзагзонынад (æвзагахуырад дæр, лингвистикæ дæр) у, æвзæгтæ чи иртасы, ахæм зонад.

Æвзагзонынадæн йæ иртасинаг у:

• адæймаджы æвзаг æмткæй; алы æвзаджы дæр цы ис, уый (иумæйаг æвзагзонынад);
• конкретон æвзæгтæ сæрмагондæй (сæрмагонд æвзагзонынад).

Æвзаг иртасынæн цæттæ нæу, лингвист æвзаджы системæ ныхасы факттæй рацаразы. Ныхасы архайды фæстиуæгæн фæзынынц тексттæ — гъе тексттæ иртасынæй базонæн и æвзаджы структурæ. Иуæй-иу хатт системæйы хицæн хæйттæ сбæлвырд кæнынæн аразынц лингвистикон эксперименттæ дæр.

Æвзагзонынады иртæстытæ ахъаз сты æвзæгтæ ахуыр кæнынмæ, кæссын-фыссыны зонындзинæдтæ парахат кæнынмæ, дзырдуæттæ æмæ тæлмацгæнæн программæтæ аразынмæ, ног терминтæ æрымысынмæ æмæ афтæ дарддæр.

Къабæзтæ

Иумæйаг æмæ сæрмагонд æвзагзонынады иртæст цæуы æвзагон системæйы алы къæпхæн дæр:

• фонетикæ, фонологи — мыр, хъæлæс, фонемæ, дамгъæ.
• морфологи — морфемæ, дзырд, дзырдивынад.
• синтаксис — дзырдбаст, хъуыдыйад.
• семантикæ — нысаниуæг, стиль.
• прагматикæ — ныхас цардимæ куыд баст у, дзурджытæ сæ нысæнттæм гæсгæ куыд архайынц.

Номдзыд иртасджытæ

• Абайты Васо
• Апресян, Дереничы фырт Юрий
• Вежбицка, Аннæ
• Гримм, Якоб
• Гумбольдт, Вильгельм
• Зализняк, Анатолийы фырт Андрей
• Панини
• Сепир, Эдуард
• Соссюр, Фердинанд де
• Хомский, Ноам
• Шёгрен, Андреас
• Якобсон, Осипы фырт Роман

Æвзæгты бирæхуызондзинад

Æвзагзонынады сæрмагонд хæйттæ сæ иртасинагмæ гæсгæ дих кæнынц афтæ:

• сæрмагонд æвзаг куы иртасынц (японистикæ иртасы япойнаг æвзаг);
• сæрмагонд æвзæгты къорд куы иртасынц (иранистикæ иртасы ирайнаг æвзæгтæ, балканистикæ та — балкайнаг æвзæгтæ).

Цардæгас æвзæгтæ

• Англисаг æвзаг
• Араббаг æвзаг
• Ирон æвзаг
• Кæсгон æвзаг
• Китайаг æвзаг
• Немыцаг æвзаг
• Польшæйаг æвзаг
• Румынаг æвзаг
• Урду
• Уырыссаг æвзаг
• Францаг æвзаг
• Эсперанто

æмæ æндæртæ.

Мард æвзæгтæ

• Латинаг æвзаг
• Скифаг æвзаг
• Согъдаг æвзаг

æмæ æндæртæ.