Мангол
Мангол | |||||
---|---|---|---|---|---|
Монгол Улс | |||||
| |||||
Девиз: «Даяар Монгол» | |||||
Манголы паддзахадон гимн | |||||
Официалон æвзаг | мангойлаг | ||||
Сæйраг сахар | Улан-Батор | ||||
Стырдæр сахартæ | Улан-Батор, Эрдэнэт, Дархан | ||||
Хицауиуæджы хуыз | Парламентон республикæ | ||||
Территори | |||||
• Æдæппæт | 1 564 116 км² | ||||
• Доны уæлцъары % | 0,6 | ||||
Цæрджытæ | |||||
• Бахыгъд | 2 832 224 ад. | ||||
• Æнгомад | 1,8 ад./км² | ||||
ÆМП | |||||
• Æдæппæт (2006) | 5,781 млрд. долл. | ||||
Валютæ | Манголы тугрик (MNT) | ||||
Интернет-домен | .mn | ||||
Код ISO | MN | ||||
ÆОК-ы код | MGL | ||||
Телефонон код | +976 | ||||
Сахатон таг | +7 … +8 | ||||
Викикъæбицы медиа |
Манго́л[1], Монголи дæр (манг. Монгол Улс) у паддзахад Азийы, Уæрæсе æмæ Китайы сыхаг.
- Фæзуат: 1 565 000 км² (дунейы 18-æм).
- Цæрджыты нымæц: 2 712 315 адæймаджы (2003-агæм азы).
Манголы цæрджытæй сæ фылдæр цæрынц быдыры, хизынц фос. Уыцы бæстæйы бирæ сахартæ нæй (фен Манголы сахарты номхыгъд). Алы Манголы цæрæгæн хауы 12 стуры. Фосдарынады кусынц мангойлæгты 42%.
Истори
[ивын | Бындур ивын]XIII æнусы Мангол уыдис дунейы историйы стырдæр империйæн йæ зæрдæ. Уыцы империйы бындур сæвæрдта мангойлаг адæмы иугæнæг Чингисхан.
Нырыккон Мангол, куыд хæдбар паддзахад, сæвзарди 1911-æм азы. Китай 1949-æм азы онг разы нæ уыд Манголы хæдбардзинадыл.
Административон дихдзинад
[ивын | Бындур ивын]Манголы 22 провинцийы ис (провинци та мангойлагау у аймаг). Сæйраг сахар Улан-Батор у хицæн административон субъект.
Политикæ
[ивын | Бындур ивын]Манголы ис цалдæр политикон партийы, уыдонæй тæккæ тыхджындæр сты Адæмон революцион парти æмæ Демократион парти.
Манголы президент у Халтмаагийн Баттулга, 2017-æм азы равзæрст[2].
Экономикæ
[ивын | Бындур ивын]Экспорт
[ивын | Бындур ивын]Æрхуы, молибдены концентрат, флюорит, кæсæмир, къуымбил, стуры царм сты сæйраг экспортон товартæ. Манголы ис æфсæнæрзæт æмæ дурæвзалыйы рæдзæгъдтæ, æндæр минералон ресурстæ.
2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг экспортон партнёртæ уыдысты: Китай — 46,7%, АИШ — 32%, Уæрæсе — 6,5%, Хуссар Корей — 5,1%.
Импорт
[ивын | Бындур ивын]Нефтæй конд продукттæ, индустрион ифтонггæрзтæ, фæлхасгæнæн товартæ.
2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг импортон партнёртæ уыдысты: Уæрæсе — 33,9%, Китай — 19,8%, Хуссар Корей — 12,1%, Герман — 5,2%.
Транспорт
[ивын | Бындур ивын]Авиаци
[ивын | Бындур ивын]2004 азы уавæрмæ гæсгæ бæстæйы ис 36 аэропорты. Уыдонæй 11 аэропорттæн ис хъæбæр стæхæн таг.
Кусынц:
- Авиакомпани «Ульгий-Транс»
- Авиакомпани «Аэро Монголиа»
- Мангойлаг авиакомпани МИАТ
Фиппаинæгтæ
[ивын | Бындур ивын]- ↑ Ирон-уырыссаг дзырдуат. Сарæзтой йæ: Бигъуылаты Б., Гагкайты Хъ., Гуыриаты Т., Хъуылаты Г., Гуаты О. Дзæуджыхъæу, «Алания», 2004 — 540 ф.
- ↑ На выборах президента Монголии победил кандидат от оппозиционной партии