Мангол
| |||||
.svg)
| |||||
| Девиз: «Даяар Монгол» | |||||
| Хæдбар сси | 1911 азы 29 декабры Цинаг империйæ | ||||
| Æвзаг | мангойлаг | ||||
| Сæйраг сахар | Улан-Батор | ||||
| Стырдæр сахартæ | Улан-Батор, Эрдэнэт, Дархан | ||||
| Хицауиуæджы хуыз | Парламентон республикæ | ||||
| Президент Премьер-министр |
Халтмаагийн Баттулга Ухнаагийн Хурэлсух | ||||
| Фæзуат | 1 564 116 км² | ||||
| Доны процент | 0,6 | ||||
| Цæрджытæ • Бахыгъд (2006) • Æнгомад |
2 832 224 ад. 1,8 ад./км² | ||||
| ÆМП • Æдæппæт (2006) • Иу адæймагмæ |
дунейы 152-æм 5,781 млрд. $ 2 000 $ | ||||
| Валютæ | Манголы тугрик (MNT) | ||||
| Интернет-домен | .mn | ||||
| Телефонон код | +976 | ||||
| Сахатон таг | +7 … +8 | ||||
Мангол[1], Монголи дæр (манг. Монгол Улс) у паддзахад Азийы, Уæрæсе æмæ Китайы сыхаг.
- Фæзуат: 1 565 000 км² (дунейы 18-æм).
- Цæрджыты нымæц: 2 712 315 адæймаджы (2003-агæм азы).
Манголы цæрджытæй сæ фылдæр цæрынц быдыры, хизынц фос. Уыцы бæстæйы бирæ сахартæ нæй (фен Манголы сахарты номхыгъд). Алы Манголы цæрæгæн хауы 12 стуры. Фосдарынады кусынц мангойлæгты 42%.
Истори[ивын | Бындур ивын]
XIII æнусы Мангол уыдис дунейы историйы стырдæр империйæн йæ зæрдæ. Уыцы империйы бындур сæвæрдта мангойлаг адæмы иугæнæг Чингисхан.
Нырыккон Мангол, куыд хæдбар паддзахад, сæвзарди 1911-æм азы. Китай 1949-æм азы онг разы нæ уыд Манголы хæдбардзинадыл.
Административон дихдзинад[ивын | Бындур ивын]
Манголы 22 провинцийы ис (провинци та мангойлагау у аймаг). Сæйраг сахар Улан-Батор у хицæн административон субъект.
Политикæ[ивын | Бындур ивын]
Манголы ис цалдæр политикон партийы, уыдонæй тæккæ тыхджындæр сты Адæмон революцион парти æмæ Демократион парти.
Манголы президент у Халтмаагийн Баттулга, 2017-æм азы равзæрст[2].
Экономикæ[ивын | Бындур ивын]
Экспорт[ивын | Бындур ивын]
Æрхуы, молибдены концентрат, флюорит, кашемир, къуымбил, стуры царм сты сæйраг экспортон товартæ. Манголы ис æфсæнæрзæт æмæ дурæвзалыйы рæдзæгъдтæ, æндæр минералон ресурстæ.
2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг экспортон партнёртæ уыдысты: Китай — 46,7%, АИШ — 32%, Уæрæсе — 6,5%, Хуссар Корей — 5,1%.
Импорт[ивын | Бындур ивын]
Нефтæй конд продукттæ, индустрион ифтонггæрзтæ, фæлхасгæнæн товартæ.
2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг импортон партнёртæ уыдысты: Уæрæсе — 33,9%, Китай — 19,8%, Хуссар Корей — 12,1%, Герман — 5,2%.
Транспорт[ивын | Бындур ивын]
Авиаци[ивын | Бындур ивын]
2004 азы уавæрмæ гæсгæ бæстæйы ис 36 аэропорты. Уыдонæй 11 аэропорттæн ис хъæбæр стæхæн таг.
Кусынц:
- Авиакомпани «Ульгий-Транс»
- Авиакомпани «Аэро Монголиа»
- Мангойлаг авиакомпани МИАТ
Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]
- ↑ Ирон-уырыссаг дзырдуат. Сарæзтой йæ: Бигъуылаты Б., Гагкайты Хъ., Гуыриаты Т., Хъуылаты Г., Гуаты О. Дзæуджыхъæу, «Алания», 2004 — 540 ф.
- ↑ На выборах президента Монголии победил кандидат от оппозиционной партии
|
Ацы уац Манголы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |