Уырыссаг адæм

Уырыс
Уырыс
Хином	русские
Ахæлиу æмæ нымæц
	Æдæппæт: 134 млн.
	Уæрæсе: 111 016 896 (2010); Украинæ: 8 334 141 (2001); Хъазахстан: 3 478 287 (2021); АИШ: 3 163 084; Герман: 2 213 000; Узбекистан: 809 530 (2013); Беларусь: 706 992 (2019); Канадæ: 622 445; Латви: 557 119 (2011); Хъиргъиз: 352 960 (2018); Эстони: 326 235 (2011);
Иумæйаг информаци
Æвзаг	уырыссаг
Дин	чырыстон дин
Хæстæг адæмтæ	славяйнаг адæмтæ
Этникон дæлкъордтæ	уырыссаг адæмы этнографион æмæ субэтникон къордтæ
	Викикъæбицы медиа

Уырыссаг адæм кæнæ уырыс (уырыс. русские) у скæсæйнаг славяйнаг адæм, сты Уæрæсейы цæрджыты фылдæр хай (80% бæрц). Æдæппæт дунейы ис 146 милуан уырыссаджы, уыдонæй Уæрæсейы — 116 милуаны бæрц. Уыцы нымæц кæны къаддæр.

Уырыссæгты æвзаг у уырыссаг.

Уырыссæгтæ ма цæрынц Украинæйы (11,35 млн), Хъазахстаны (6,23 млн), Узбекистаны (1,65 млн), Белоруссийы (1,34 млн), Хъиргъизы (0,91 млн), Латвийы (0,9 млн), Молдовæйы (0,56 млн), Эстонийы (0,47 млн) стæй бирæ æндæр бæстæты. Æдæппæт цæрджыты нымæцæй фылдæр хай уырыс сты Приднестровьейы (30,4 %), Латвийы (27,7 %), Эстонийы (25,6 %), Хъазахстаны (25,1 %).

Уæрæсейы регионты ’хсæн уырыс тæккæ фылдæр хай сты Вологдæйы облæсты (96,56 %). 90% фылдæр кæм сты, ахæм регионты нымæц у 30. Националон республикæты æдæппæт цæрджыты нымæцæй уырыс сты цæрджыты 30-50%, тæккæ къаддæр сты Дагъистан, Мæхъхъæл æмæ Цæцæны (5 % къаддæр).

Уырыс стыр адæм сты, æмæ уый тыххæй дзы разынд цалдæр хицæн субэтникон къорды. Уыдонæй цалдæр сты:

Хъазахъхъæгтæ
- Доны хъазахъхъ
- Хъобаны хъазахъхъ
- Терчы хъазахъхъ
- Уралы хъазахъхъ æмæ æндæр хъазахъхъаг къордтæ.
Камчадалтæ
Липовантæ
Малакантæ
Поморæгтæ

æмæ æндæртæ.

Цæгат Ирыстон

Цæгат Ирыстоны цæрынц 164 мин уырыссаджы^[14], ома республикæйы цæрджытæй 23,1%. Сæ фылдæр цæрынц Дзæуджыхъæу æмæ Мæздæджы районы, стæй иуæй-иу хъазахъхъаг хъæуты дæр.

Фиппаинæгтæ

↑ По данным Всероссийской переписи населения 2010 года, проведённой до произошедшего в 2014 году фактического присоединения территорий Республики Крым и Севастополя к России. Численность русских в данных субъектах по результатам крымской переписи 2014 года составила соответственно 1 188 978 и 303 100 человек.
↑ По данным Всеукраинской переписи населения 2001 года, проведённой до произошедшей в 2014 году утраты Украиной контроля над территориями АР Крым и Севастополя с их фактическим присоединением к России. Численность русских в данных регионах по результатам переписи 2001 года составила соответственно 1 180 441 и 269 953 человек.

↑ Русские, 2015.
↑ Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010
↑ Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
↑ Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2011-æм азы 16 августы. Архив 2011-æм азы 10 сентябры.
↑ Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2021 года(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Датæ: 2021-æм азы 1 майы. Архив 2021-æм азы 2 майы.
↑ Selected Social Characteristics in the United States: 2009(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). U.S. Census American Community Survey. Датæ: 2011-æм азы 29 августы. Архив 2020-æм азы 11 февралы.
↑ Migrationsbericht 2012(нем.). BAMF - Bundesamt für Migration und Flüchtlinge. Датæ: 2020-æм азы 9 февралы.
↑ Данные предоставлены Госкомстатом Республики Узбекистан автору статьи — Цыряпкина Ю. Н. Русские в Узбекистане: языковые практики и самоидентификации (на примере полевых исследований в Фергане) // Томский журнал лингвистических и антропологических исследований. — 2015. — № 3 (9). — С. 18
↑ Итоги переписи населения Беларуси 2019 г.
↑ Statistics Canada Government of Canada. Census Profile, 2016 Census(æбæлв.). www12.statcan.gc.ca.
↑ Русские в Латвии(æбæлв.).
↑ Баракча табылган жок - Статистиканын улуттук комитети(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2021-æм азы 25 декабры. Архив 2018-æм азы 13 ноябры.
↑ Ethnic nationality. Mother tongue and command of foreign languages. Dialects(æбæлв.). pub.stat.ee. Датæ: 2020-æм азы 17 февралы.
↑ 2002-æм азы сфыстмæ гæсгæ(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2008-æм азы 24 ноябры. Архив 2011-æм азы 10 октябры.

Ацы уац къæртт у, ома æрдæгцæттæ.
Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн.

[4] По данным Всероссийской переписи населения 2010 года, проведённой до произошедшего в 2014 году фактического присоединения территорий Республики Крым и Севастополя к России. Численность русских в данных субъектах по результатам крымской переписи 2014 года составила соответственно 1 188 978 и 303 100 человек.

[5] По данным Всеукраинской переписи населения 2001 года, проведённой до произошедшей в 2014 году утраты Украиной контроля над территориями АР Крым и Севастополя с их фактическим присоединением к России. Численность русских в данных регионах по результатам переписи 2001 года составила соответственно 1 180 441 и 269 953 человек.

[_c3c6b6394b2c0320-1] Русские, 2015.

[этнорф2010-2] Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010

[рг-3] Вот какие мы — россияне. Об итогах Всероссийской переписи населения 2010 года

[perepisU-6] Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2011-æм азы 16 августы. Архив 2011-æм азы 10 сентябры.

[etno2021-7] Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2021 года(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Датæ: 2021-æм азы 1 майы. Архив 2021-æм азы 2 майы.

[census1-8] Selected Social Characteristics in the United States: 2009(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). U.S. Census American Community Survey. Датæ: 2011-æм азы 29 августы. Архив 2020-æм азы 11 февралы.

[9] Migrationsbericht 2012(нем.). BAMF - Bundesamt für Migration und Flüchtlinge. Датæ: 2020-æм азы 9 февралы.

[Цыряпкина2015-10] Данные предоставлены Госкомстатом Республики Узбекистан автору статьи — Цыряпкина Ю. Н. Русские в Узбекистане: языковые практики и самоидентификации (на примере полевых исследований в Фергане) // Томский журнал лингвистических и антропологических исследований. — 2015. — № 3 (9). — С. 18

[11] Итоги переписи населения Беларуси 2019 г.

[12] Statistics Canada Government of Canada. Census Profile, 2016 Census(æбæлв.). www12.statcan.gc.ca.

[13] Русские в Латвии(æбæлв.).

[14] Баракча табылган жок - Статистиканын улуттук комитети(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2021-æм азы 25 декабры. Архив 2018-æм азы 13 ноябры.

[15] Ethnic nationality. Mother tongue and command of foreign languages. Dialects(æбæлв.). pub.stat.ee. Датæ: 2020-æм азы 17 февралы.

[16] 2002-æм азы сфыстмæ гæсгæ(æбæлв.)(æнæбаххæсгæ æрвитæн). Датæ: 2008-æм азы 24 ноябры. Архив 2011-æм азы 10 октябры.

[1]

[2]

[3]

[Ф 1]

[Ф 2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]