Туттургъан

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Туттургъан
Туттургъан
Зонадон классификаци
Паддзахад: Зайæгойтæ
Хайад: Дидинæгджын зайæгойтæ
Кълас: Дыхайон зайæгойтæ
Къорд: Brassicales
Бинонад: Къабускахуызтæ
Мыггаг: Туттургъан
Хуыз: Туттургъан
Латинаг ном
Armoracia rusticana
G.Gaertn., B.Mey. & Scherb.
(1800)
Синонимтæ
ITIS 23044
NCBI 3704

Туттургъан (лат. Armoracia rusticana) у бирæазон кæрдæг зайæгой.

Ацы зайæгойæн адæм рагæй зонынц йæ дзæбæхгæнæн миниуджытæ æмæ йæ хосæн амонынц. Йæ ахсæн, йе йæ тъæнгтæ хорз кæмæн нал фæкусынц, уыцы рынчынтæн, стæй уазалдзыд адæмæн дæр. Лыстæг насхафæнæй хафт туттургъаны уидаг дæр буары иу хай стæвд кæны горчичникты халдих. Фæхæрынц æй цинга не ’руадзыны тæссæй дæр. Хæрынæн хуыздæр у йæ уидаг хомæй, фыхæй, консервгондæй дæр. Цæмæй хæрзаддæр уой æмæ лæмæгъ ма кæной, уый тыххæй йын йæ сыфтæ бафтауынц пъамидортæ æмæ джитъриты цæхджынтыл. Туттургъанæн баивæн ницæмæй ис, дзидза æмæ йæ холодецимæ куы хæрай, уæд. Туттургъанæй лæмæрст доныл ма иу уый бæрц бафтау къранты дон æмæ ахæм тæнгъæд æвæджиауы хорз у, комарынгты анхъæвзынæн, стоматит æмæ гингивит кæй батыхсын кæны, йæ дæндаджы фыдтæ кæмæн фехæлынц, йе ’взаг æмæ йæ комы къултыл лыстæг хæлмæгтæ кæмæн фæзыны, уыдонæн. Туттургъанæй ныллæгдæр æрхауы туджы сæкæр.