Хæдзармæ фæндаг (уынджы газет)
Хæдзармæ фæндаг — (уырыс. «Путь домой», 2003-æм азы онг - «На дне») — уынджы газет, 1994-æм азæй фæстæмæ цæуы Бетъырбухы, 2003-æм азы цыд журналы хуызы мæйы дæргъы дыууæа хатты[1], 2008-æм азы та ногæй ахызт газетмæ[2].
Рауагъды сæйраг нысан у æнæхæдзар адæмæн къæбæры фаг æмæ цæрæнбынатæн бакусыны реалон æмæ закъонæй барджын фадат раттын, аивын æхсæнады ахаст æнæхæдзар адæммæ. Газеты сæйраг редактор — Аркадий Тюрин.
Бизнес-модель[ивын | Бындур ивын]
Рауагъды бизнес-модель арæзт у уынджы газетты æгъдæуттæм гæсгæ.
- Парахатгæнæгæй йæ бон у суын æнæхæдзарæн, кæнæ цæрæнуатæй асурыны тас кæмæн ис, уымæн.
- Парахатгæнæг æлхæны рауагъд æрдæгаргъæй æмæ йæ уæй кæны æнæхъæн аргъæй.
- Парахатгæнæгæн нæй бар рауагъдæн хи аргъ æвæрын.
- Парахатгæнджытæ хæсджын сты рауагъдады уæй кæныны æмæ æлхæнджытимæ ныхас кæныны уагæвæрд æххæст кæнын.
Истори[ивын | Бындур ивын]
Уынджы газет «На дне» А3 форматы арæзт æрцыд 1993-æм азы Бетъырбухы Нысанон хæрзгæнæджы фондæй «Ночлежка»-йæ, йæ фыццаг номыр рацыд 1994-æм азы рухæны мæйы 5-æм боны.
Иуæй-иутæм гæсгæ, газеты ном нæ «æвæццæгæн æрвиты иуномон газетмæ „æнæкъласон элементты“ тыххæй, кæцыйы XX æнусы райдиан мыхуыры уагъта мæскуыйаг чиныгуæйгæнæг П. Максимов».
Газеты хуызы рауагъдæн йæ фылдæр хай ахстой горæты хабæрттæ, публицистикæ, нырыккон сурæтгæнæн аивады тыххæй æрмæджытæ, зæлвидыц æмæ кино, уымæй уæлдай ма Бетъырбухы æмæ Мæскуыйы театралон æмæ концертон афишæтæ.
Рауагъды арæзтой журналисттæ, литератортæ, критиктæ - Лариса Петрова, Андрей Кудряшов, Дмитрий Пиликин, Олег Юрченко, Нина Захарова, Алексей Варсопко, Анна Комарец, Евгений Майзель, Александр Покровский, Владимир Нахимов, Эмилия Кундышева æмæ æндæртæ, къамисæгтæ - Андрей Чежин, Игорь Лебедев, Андрей (Вилли) Усов, Дмитрий Виленский æмæ æндæртæ, нывгæнæг - Александр Менус. Редактор уыд Марина Дмитриева, рауадзæг та Валерий Соколов.
Газеты редакци æмкуыст кодта алыхуызон проектты театралон къордимæ «АХЕ», аивадон галерейтимæ «Галерея-21» æмæ «Борей», культурон центримæ «Пушкинская 10», «Кибер-феминклубом».
1995 азы сси Æппæтадæмон хызы уынгты газетты уæнг (англ. The International Network of Street Papers, англ. INSP).
1999 азы, Соколовы ныхæстæм гæсгæ, газет уыди зианджын, йæ хæрдзтæ та йын æхгæд цыдысты æндæр проектты руаджы. Иу номыры тираж мыхуыры лæууыд 12 500 доллары. Автортæн гонорар нæ дæр фыстой, фæлæ уæддæр Бетъырбухы кадджын уыд «На дне»-йы кусын. Афтæ Коммерсантъ фыста газет «На дне»-йы социалон сгуыхтдзинæдтæй сæ иуыл[3]:
|
Газет «На дне»-йы парахат кæнынц бомжтæ. Æмæ Соколовы æнтыстдзинад у уый мидæг, æмæ кæд иу æвыд æмæ амондджын адæймаджы бафæнда кадджын газет бакæсын, уæд хъуамæ бацæуа бомжмæ, салам ын радта æмæ йын райса йæ къухæй (ЙÆ КЪУХÆЙ!) ... æмæ цы уæлдай у цы». | 
|
2000—2001 аа. газеты тираж хæццæ кодта 23-25 мин экземплярмæ.
2000 азы газеты арæзт æрцыд æнæхæдзартæн арт-студи.
2003 азы зæрдæвæрæны мæйы 27 боны, профессионалон маркетологты уынаффæты фæстæ, газет «На дне»-йы рацарæзтой журналмæ «Хæдзармæ фæндаг».
2004 азы Хæрзгæнæджы фонд «Ночлежка»-йы президент Валерий Соколов ма рауагъта ноджы цыппар газеты номыры, афтæмæй иуыл иумæ газет «На дне»-йы мыхуыр æрцыдис 168 номыры[1].
2003 азы райдайгæ «Хæдзармæ фæндаг»-ы рауагъды къорд аразы æнæхæдзартæн футболæй чемпионаттæ.
2003—2004 аа., редактор Аркадий Тюрины ныхæстæм гæсгæ, рауагъды тираж дзæвгар фæкъаддæр, фæлæ 2007 азы фæстæмæ йæ къахыл слæууыд: 5 мин экземпляры горæты.
2004 азы æххæст æрцыд арт-студийы фыццаг равдыст[2].
2008 азы зæрдæвæрæны мæйы 27 бон журнал фæстæмæ айста газеты хуыз. Уыцы рæстæджы цæугæ 5 мин экземпляры уæй кодтой 12 æнæивгæ парахатгæнæджы[2].
Æддаг æрмæг[ивын | Бындур ивын]
- Газеты сайт: putdomoi.ru
- Аркадий Тюрины интервьютæ:
Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]
- ↑ 1,0 1,1 П. В. Беспрозванная. НА ДНЕ. Фонд имени Д. С. Лихачёва (июнь 2009). Датæ: 2015-æм азы 6 майы.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Дарья Осина. Такой трудный путь домой. Как газета помогает бездомным(недоступная ссылка). Новый Бизнес (29 сентябры 2008). Датæ: 2015-æм азы 6 майы. Архив 2016-æм азы 4 мартъийы.
- ↑ Валерий Панюшкин. Бомж — это звучит гордо. Коммерсант (23 июны 1999). Датæ: 2015-æм азы 6 майы.