Америкæйы Иугонд Штаттæ

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
(АИШ-æй æрвыст)
Америкæйы Иугонд Штаттæ
Америчы Иугонд Штаттæ
The United States of America
Тырыса Герб
Тырыса Герб
Девиз: «In God We Trust»
Америкæйы Иугонд Штатты паддзахадон гимн
Официалон æвзаг Официалон æвзаг нæй, фæлæ пайда кæнынц аглисагæй
Сæйраг сахар Вашингтон
Стырдæр сахартæ Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфи, Финикс, Сан-Антонио
Хицауиуæджы хуыз Федеративон республикæ
Президент Джозеф Робинетт Байден
Территори
 • Æдæппæт 9 518 900 км²
Цæрджытæ
 • Бахыгъд (2019) 328 915 700 ад.
 • Сфыст (2010) 308 745 538 ад.
 • Æнгомад 34,55 ад./км²
ÆМП
 • Æдæппæт (2013) 16,724 трлн долл.
Валютæ АИШ-ы доллар
Интернет-домен .us, .com, .edu, .mil, .um, .gov æмæ иннæтæ
Код ISO US
ÆОК-ы код USA
Телефонон код +1
Сахатон таг −5…−10
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Америкæйы Иугонд Штаттæ кæнæ Америчы Иугонд Штаттæ[1] (англ. the United States of America) у президентон республикæ, арæзт у фæндзай штатæй æмæ иу федералон районæй. Бæстæйы фылдæр хай ис Цæгат Америкæйы. Уым йæ 48 штаты ахсынц зæххытæ Сабыр фурдæй Атлантикон фурдмæ, цæгаты сты æмарæн Канадæимæ, хуссары та — Мексикæимæ. Йæ штаттæй иу, Аляскæ, ис Цæгат Америкæйы цæгат-ныгъуылæны, æмæ йын ис арæн Канадæимæ, скæсæны, æмæ Уæрæсеимæ, ныгъуылæны. Гавайи, штат, у Сабыр фурды архипелаг. Уый йеддæмæ ма Сабыр фурды æмæ Карибы денджызы дары цалдæр территорийы, кæдон штаттæ не сты. АИШсæйраг сахар у Вашингтон, стырдæр сахар та Нью-Йорк. Йæ зæххыты фæзуат у 9,83 милуан км², æмæ у æртыккаг стырдæр бæстæ. 314 милуан цæрæгимæ дæр ахсы æртыккаг бынат. АИШ у зæххы стырдæр экономикон æмæ политикон тыхтæй иу.

Абоны АИШ-ы зæххытыл фыццаг бацардысты рагон индейæгтæ. Уыдон Цæгат Америкæмæ бацыдысты 15 000 азы размæ, æмæ сæ фæдæттæ уым нырмадæр цъусæй цæрынц. Индейæгтæ тынг цъус кæнын байдыдтой Европæйæгты колонизаци XVII æнусы куы байдыдта, уый фæстæ. Колонизаци фылдæр цыд Англисæй. АИШ-ы бындур равзæрд Атлантикон фурды былыл æртындæс бритайнаг колонийæ, кæдон сарæзтой сæхи экономикæ æмæ политикон системæ. Уыдон растадысты братайнæгтæ сын сæ хъалонты политикæмæ кæй бырстой, уый тыххæй. Уый бындурыл 1775-æм азы байдыдта хæст. 1776-æм азы 4-æм июлы уыцы æртындæс колонийы минæвæрттæ рауагътой Хæдбардзинады Сидт, кæцымæ гæсгæ сæвзæрд АИШ. Ног бæстæ, Францы æххуысæй, Британийы рамбылдта. АИШ-ы нырыккон конституци ист æрцыд 1778-æм азы 17-æм сентябры. Уымæ гæсгæ АИШ-ы штаттæ систы иу республикæйы хай.

АИШ у ИНО-йы Æдасдзинады Ныхас æмæ НАТО-йы уæнг.

Цæрджытæ[ивын | Бындур ивын]

Административон дих[ивын | Бындур ивын]

АИШ-ы сконды ис 50 штаты.

АИШ-ы штаттæ
Штат
Англисаг ном
Посты
код
Бындурæвæрд
Цæрджытæ
(2014)
Фæзуат
Административон
центр
Стырдæр сахар
Тырыса
1 Айдахо Idaho ID 1890-æм азы 3 июлы 1 634 644 216 632 Бойсе Бойсе
2 Айовæ Iowa IA 1846-æм азы 28 декабры 3 107 126 145 743 Де-Мойн Де-Мойн
3 Алабамæ Alabama AL 1819-æм азы 14 декабры 4 849 377 135 765 Монтгомери Бирмингем
4 Аляскæ Alaska AK 1959-æм азы 3 январы 736 732 1 717 854 Джуно Анкоридж
5 Аризонæ Arizona AZ 1912-æм азы 14 февралы 6 781 684 295 254 Финикс Финикс
6 Арканзас Arkansas AR 1836-æм азы 15 июны 2 966 369 137 732 Литл-Рок Литл-Рок
7 Вайоминг Wyoming WY 1890-æм азы 10 июлы 584 153 253 348 Шайенн Шайенн
8 Вашингтон Washington WA 1889-æм азы 11 ноябры 7 061 830 184 827 Олимпи Сиэтл
9 Вермонт Vermont VT 1791-æм азы 4 мартъийы 626 562 24 923 Монтпилиер Берлингтон
10 Вирджини Virginia VA 1788-æм азы 25 июны 8 326 289 110 785 Ричмонд Вирджини-Бич
11 Висконсин Wisconsin WI 1848-æм азы 29 майы 5 757 564 169 639 Мадисон Милуоки
12 Гавайи Hawaii HI 1959-æм азы 21 августы 1 419 561 28 311 Гонолулу Гонолулу
13 Делавэр Delaware DE 1787-æм азы 7 декабры 935 614 6452 Довер Уилмингтон
14 Джорджи Georgia GA 1788-æм азы 2 январы 10 097 343 153 909 Атлантæ Атлантæ
15 Иллинойс Illinois IL 1818-æм азы 3 декабры 12 880 580 149 998 Спрингфилд Чикаго
16 Индианæ Indiana IN 1816-æм азы 11 декабры 6 596 855 94 321 Индианаполис Индианаполис
17 Калифорни California CA 1850-æм азы 9 сентябры 38 802 500 423 970 Сакраменто Лос-Анджелес
18 Канзас Kansas KS 1861-æм азы 29 январы 2 904 021 213 096 Топикæ Уичито
19 Кентукки Kentucky KY 1792-æм азы 1 июны 4 413 457 104 659 Франкфорт Луисвилл
20 Колорадо Colorado CO 1876-æм азы 1 августы 5 355 866 269 837 Денвер Денвер
21 Коннектикут Connecticut CT 1788-æм азы 9 январы 3 596 677 14 357 Хартфорд Бриджпорт
22 Луизианæ Louisiana LA 1812-æм азы 30 апрелы 4 649 676 135 382 Батон-Руж Ног Орлеан
23 Массачусетс Massachusetts MA 1788-æм азы 6 февралы 6 745 408 27 336 Бостон Бостон
24 Мейн Maine ME 1820-æм азы 15 мартъийы 1 330 089 91 646 Огастæ Портленд
25 Миннесотæ Minnesota MN 1858-æм азы 11 майы 5 994 079 225 181 Сент-Пол Миннеаполис
26 Миссисипи Mississippi MS 1817-æм азы 10 декабры 2 978 512 125 443 Джэксон Джэксон
27 Миссури Missouri MO 1821-æм азы 10 августы 6 063 589 180 533 Джефферсон-Сити Канзас-Сити
28 Мичиган Michigan MI 1837-æм азы 26 январы 9 909 877 250 493 Лансинг Детройт
29 Монтанæ Montana MT 1889-æм азы 8 ноябры 1 023 579 381 156 Хеленæ Биллингс
30 Мэриленд Maryland MD 1788-æм азы 28 апрелы 5 976 407 32 133 Аннаполис Балтимор
31 Небраскæ Nebraska NE 1867-æм азы 1 мартъийы 1 881 503 200 520 Линкольн Омахæ
32 Невадæ Nevada NV 1864-æм азы 31 октябры 2 839 099 286 367 Карсон-Сити Лас-Вегас
33 Ныгуылæн Вирджини West Virginia WV 1863-æм азы 20 июны 1 850 326 62 755 Чарлстон Чарлстон
34 Нью-Джерси New Jersey NJ 1787-æм азы 18 декабры 8 938 175 22 608 Трентон Ньюарк
35 Нью-Йорк New York NY 1788-æм азы 26 июлы 19 746 227 141 300 Олбани Нью-Йорк
36 Нью-Мексико New Mexico NM 1912-æм азы 6 январы 2 085 572 315 194 Санта-Фе Альбукерке
37 Нью-Хэмпшир New Hampshire NH 1788-æм азы 21 июны 1 326 813 24 217 Конкорд Манчестер
38 Огайо Ohio OH 1803-æм азы 1 мартъийы 11 594 163 116 096 Колумбус Кливленд
39 Оклахомæ Oklahoma OK 1907-æм азы 16 ноябры 3 878 051 181 196 Оклахомæ-Сити Оклахомæ-Сити
40 Орегон Oregon OR 1859-æм азы 14 февралы 3 970 239 255 026 Сейлем Портленд
41 Пенсильвани Pennsylvania PA 1787-æм азы 12 декабры 12 787 209 119 283 Гаррисберг Филадельфи
42 Род-Айленд Rhode Island RI 1790-æм азы 29 майы 1 055 173 4002 Провиденс Провиденс
43 Теннесси Tennessee TN 1796-æм азы 1 июны 6 549 352 109 247 Нашвилл Мемфис
44 Техас Texas TX 1845-æм азы 29 декабры 26 956 958 696 241 Остин Хьюстон
45 Флоридæ Florida FL 1845-æм азы 3 мартъийы 19 893 297 170 304 Таллахасси Джэксонвилл
46 Хуссар Дакотæ South Dakota SD 1889-æм азы 2 ноябры 853 175 199 905 Пирр Су-Фолс
47 Хуссар Каролинæ South Carolina SC 1788-æм азы 23 майы 4 832 882 82 931 Колумби Колумби
48 Цæгат Дакотæ North Dakota ND 1889-æм азы 2 ноябры 739 482 183 272 Бисмарк Фарго
49 Цæгат Каролинæ North Carolina NC 1789-æм азы 21 ноябры 9 943 964 139 509 Роли Шарлотт
50 Ютæ State of Utah UT 1896-æм азы 4 январы 2 942 902 219 887 Солт-Лейк-Сити Солт-Лейк-Сити
Æдæппæт 310 973 914 9 830 575

Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]

  1. Русско-осетинский словарь: около 25 000 слов/сост. В.И. Абаев. — Изд. 3-е. Владикавказ: Ир, 2013 — 487 с.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Measuring America: The Decennial Censuses From 1790 to 2000
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 АИШ-ы цæрджыты сфысты бюро — 1902.
  4. 4,0 4,1 4,2 Measuring America: The Decennial Censuses From 1790 to 2000
  5. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1940)
  6. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1950)
  7. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1960)
  8. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1970)
  9. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1980)
  10. АИШ-ы цæрджыты сфыст (1990) / ред. АИШ-ы цæрджыты сфысты бюро
  11. АИШ-ы цæрджыты сфыст (2000) (англ.)
  12. United States Census 2010
  13. http://www.google.com/publicdata/explore?ds=kf7tgg1uo9ude_#!ctype=l&strail=false&bcs=d&nselm=h&met_y=population&scale_y=lin&ind_y=false&rdim=country&idim=country:US&ifdim=country&hl=en_US&dl=en_US&ind=false
  14. United States Population ClockАИШ-ы цæрджыты сфысты бюро.
  15. https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/US/PST045219
  16. 2020 Census Apportionment Results Delivered to the PresidentАИШ-ы цæрджыты сфысты бюро, 2021.
  17. https://www.worldometers.info/world-population/us-population/