13 июны
Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ
[ивын | Бындур ивын]Цаутæ
[ивын | Бындур ивын]- 922 — Волгæйы Булгари бæрæг кодта пысылмон динмæ бацæуыны официалон церемони. Ислам сси уыцы бæстæйы паддзахадон дин.
- 1373 — Англис æмæ Португали бафыстой цæдисон бадзырд.
- 1934 — Фашистон рæздзогтæ Гитлер æмæ Муссолини фембалдысты Венецийы.
- 1937 — Алексей Толстой газет «Известия»-йæн телефонæй радзуры статья «Фыдыбæстæ!» (уырыс. Родина) троцкистон-бухаринаг къордæн (Тухачевский, Якир æмæ æндæртæ) тæрхон рахæссыны фæдыл. Фыссæг зæгъта: «Знæг базонынмæ бирæ ныхæстæ мæ нæ бахъæудзæн. Йæ цæстыты æцæгæлон æрттывдæй йæ базондзынæн».
- 1941 — 13 июнæй 14 июнмæ æхсæв Латви, Литва æмæ Эстонийæ байдыдтой адæм Сыбырмæ ласын, æдæппæт 130 мин адæймагæй фылдæр. 14 июны уыцы паддзахæдтæ бæрæг кæнынц куыд Коммунистон репресситы амæттæгты мысæн бон.
- 1948 — Бирмæ фехъусын кодта, коммунизм аразын кæй райдыдта, уый.
- 1958 — Китайы скуыста фыццаг эксперименталон аппон реактор.
- 1961 — Калугæйы Юрий Гагарин сæвæрдта фыццаг дур дунейы фыццаг Космонавтикæйы музейы фундаментмæ.
Ацы бон райгуырдысты
[ивын | Бындур ивын]- 1773 — Томас Юнг (Thomas Young) (ам. 1829), англисаг физик, дохтыр æмæ астроном, рухсы уылæнон теорийы бындурæвæрджытæй иу.
- 1812 — Измаил Срезневский (ам. 1880), филолог-славист, этнограф, академик.
- 1831 — Джеймс Клерк Максвелл (James Clerk Maxwell) (ам. 1879), шотландиаг физик, электромагнитон фæзы теорийы сфæлдисæг.