Мугæ
Мугæ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Мугæйы сыфтæр æмæ дыргътæ | ||||||||||||
| Зонадон классификаци | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Латинаг ном | ||||||||||||
| Mespilus L. | ||||||||||||
|
Мугæ, дыгур. могæ, хуссар ныхасыздæхтыты мантъылы[1] дæр (лат. Mespilus, уырыс. Мушмула) у дыргъхæссæг бæлас.
Мугæ дих кæнынц дыууæ хуызыл: гермайнаг (Mespilus germanica, иуæй-иу ахуыргæндтæ равзарынц кавказаг мугæ дæр) æмæ америкæйаг Mespilus canescens (сырх дыргътимæ).
Æппæты хуыздæр зайæн бынат 500-1500 метры денджызы æмвæзæй уæлдæр. Фæлæ æстæм хатт уымæй уæлдæр бынаты дæр фæзайы. Кæны урс дидинæг.
Дыргътæ
[ивын | Бындур ивын]Мугæйы дыргътæ сты морæ, сæ диаметр у 2—3 см. Фæлæ ис ахæм хуыз мугæ, æмæ йæ дыргъты диаметр у 7 см. Иу бæлас фæдæтты 12-16 килограммæ ’ввахс дыргътæ.
Мугæйы дыргъты ис бирæ адæмы пайдайæн буаргъæдтæ, ахæмтæ куыд фруктозæ, глюкозæ, каротин, витамин C æмæ æндæртæ. Мугæйы дыргътæ пайда кæнынц сæн æмæ ликёр уадзынæн дæр.
Кæс ноджы
[ивын | Бындур ивын]Фиппаинæгтæ
[ивын | Бындур ивын]- ↑ Абайты Васо. Ирон æвзаджы историон-этимологион дзырдуат. II том. ССРЦ-ы Зонæдты Академийы рауагъдад. Ленинград, 1973.