Зæхх

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
(Зæхх (планетæ)-æй æрвыст)
Зæхх

Зæхх, дыгуронау Зæнхæ (символ: 🜨), у Хурæй дардмæ æртыккæгæм планетæ Хуры системæйы.

Меркурий, Бонвæрнон, Зæхх æмæ Марс
Зæхх
Фыццаг Зæххы фотографи (1967-æм азы 8 августы, Lunar Orbiter V)

Гидрофсерæ[ивын | Бындур ивын]

Гидросферæ (раг. грекъ. Yδωρ — дон æмæ σφαῖρα — тымбыл, къори) Зæххы æппæт донон æмбырдты хæрх.

Зæххы уæлцъарыл тæнгъæд доны уæвынад у стыр уникалон миниуæг, кæцы нын хицæн кæны нæ планетæ Хуры системæйы æндæр обекттæй. Доны фылдæр хай у фурдты æмæ денджызты конд, бирæ цъусдæр та цæугæдæтты, цадты æмæ зæххы бын цы дæттæ ис, уым. Ноджы ма бирæ дон æмбырдæуы атмосферæйы, æврæгъты æмæ доны пъары хуызы.

Доны иу хай ма лæуудæуы хъæбæр уагы, цъититы, митын сывæлдæгæй æмæ æнусон сæлды формæйы, криосферæ кæнгæйæ. Æгас доны уæз Дунейон фурды у 1,35·1018 тоннæйы, кæнæ та 1/4400 Зæххы массæйæ. Зæххыл цы дон ис, уымæй æрмæст 2,5% у æдзæх æмæ бæззы нуазынæн, иннæ - цæхджын. æдзæххдоны фылдæр хай, иу-70% бæрц, ис цъититы æмæ иххæхты.

Тæнгъæд дон Зæххыл, æвæццæгæн, 4 миллиард азы размæ фæзынд.

Фурдты æмбисбарст цæхджынад у — цæххы 35 граммæ ’ввахс, денджызы доны иу литрæн. Ацы цæххыты уæрæх хай уæгъд уыди вулканты скæлдтыты, кæнæ та ист æрцыд фурдæн йæ бын чи сформæ кодта, ахæм хæххон мыггæгты æрсатæггонд срæмыгъдтæй.