Дрейк, Фрэнсис
| Фрэнсис Дрейк | |
|---|---|
| англ. Francis Drake | |
 | |
| Райгуырды датæ | ≈ 1540 |
| Райгуырæны бынат | |
| Мæлæты датæ | 1596-æм азы 28 январы[1][2][…] |
| Мæлæты бынат | |
| Бæстæ | |
| Архайды хуыз | бæлццон-иртасæг, наудзог, æфсæддон, капер, политик, инженер |
| Фыд | Эдмунд Дрейк[d][5] |
| Мад | Mary Mylwaye[d][6] |
| Æмкъай | Мэри Ньюман[d] æмæ Элизабет Сиденхам[d] |
| Хорзæхтæ æмæ премитæ |
 |
| Автограф |
 |
 Викикъæбицы медиа | |
Сэр Фрэнсис Дрейк (англ. Francis Drake; иу-1540 азы — 28 январы 1596 азы) уыдис англисаг денджыздзау, корсар, вице-адмирал. Фыццаг англисаг, зæххы алыварс науыл æнтыстджынæй чи абалц кодта (1577—1580 азты).
Испайнаг флоты (Æнæбасæтгæ Армадæйы) ныддæрæн кæныны активон архайæг Гравелины тохы (1588), Дрейчы сæрæн архайды руаджы, англис сæхицæй бирæ фылдæр æфсадыл фæуæлахиз сты.
Сабидуг æмæ ’взонгад
[ивын | Бындур ивын]Фрэнсис Дрейк райгуырдис Кроундейлы, Тавистокмæ хæстæг, девоншираг фермер (фæстæдæр сауджын ссис) Эдмунд Дрейчы хæдзары. Æдæппæт уыдысты дыууадæс сывæллоны, Фрэнсис — сæ хистæр. 1549 азы Дрейктæ æрцардысты Кенты. 12-аздзыдæй Фрэнсис сси юнгæ, хæрзтæлас науыл (баркæйы). Науы хицауы зæрдæмæ фæцыдис юнгæйы зæрдæргъæвддзинад (лæппу йын дард хæстæг уыдис), æмæ бафæдзæхста, цæмæй йæ мæлæты фæстæ нау Фрэнсисæн куыд радтой. Афтæмæй 18-аздзыд лæппу ссис æххæст капитан.
Асдзард
[ивын | Бындур ивын]1567 азы абалц кодта Гвиней æмæ Вест-Индимæ, йæ хæстæг Джон Хокинсы науæн командæгæнгæ, цагъардзау экспедицийы. Экспедицийы, мексикæйаг гæнах Сан-Хуан-де-Улуайы цур, англисæгты наутæ испайнаг æфсады æрбабырсты бын фесты æмæ сæ фылдæр дæрæнгонд æрцыдысты æмæ фæдæлдон сты. Æрмæст ма дзы дыууæ науы, сæ капитантæ Дрейк æмæ Хокинс, аирвæзтысты. Англисæгтæ æрдомдтой Испанийы къаролæй, цæмæй сын сæфт наутæн бафида. Къарол, кæй зæгъын æй хъæуы, не сразы ис. Уæд Дрейк рахъæр кодта, йæ бон цыдæриддæр суа, уый кæй байсдзæн Испанийы къаролæй.
1572 азы араст ис экспедицийы Вест-Индийы испайнæгтæ цы рæтты бардардтой, уырдæмты æмæ байста сахар Номбре-де-Дьос, Панамæйы хуыйæндоны, стæй — цалдæр науы Картахены донлæууæны цур. Уыцы рейды цыды, Дрейк Панамæйаг донкъубалы рацахста испайнаг «Æвзист караван» (30 тоннæмæ ’ввахс ыл ластой æвзист), кæцы цыди Панамæйæ Номбре-де-Дьосмæ. 1573 азы 9 августы Дрейк æрыздæхт Плимутмæ.
1577 азы 15 ноябры Фрэнсис та абалц кодта ус-къарол Елизаветæйы фæдзæхстмæ гæсгæ, Америкæйы Сабыр фурды донгæрæттæм. Балцы официалон нысан уыдис ног зæххытæ бакæнын, сæрмагондæй Австрали. Фæлæ æцæгæй та Дрейк хъуамæ атæлæт кодтаид, цас фылдæр, испайнаг науы æмæ уыцы мулкимæ аздæхдаид Англисмæ. Фрэнсис разамынд лæвæрдта флотилийæн, кæцыйы уыди цыппар стыртæ, дыууæ та чысыл æххуыснаутæ. Магелланы донкъубалæй куы ахызтысты, уæд Дрейчы штурмæй аппæрста Арты Зæххы хуссарырдæм, æмæ уымæй рабæрæг ис, Хуссар континенты хай кæй нæу. Антарктидæ æмæ Арты Зæххы ’хсæн цы хуыйæндон ис, ууыл фæстæдæр Дрейчы ном æвæрд æрцыд.
Фрэнсис Дрейчы номыл
[ивын | Бындур ивын]Фрэнсис Дрейчы ном æнустывæрд у: Арты Зæхх æмæ Антарктикæйы æхсæн хуыйæндон хуыйны Дрейчы донкъубал.
Германы сахар Оффенбурджы лæууы дурæй конд разагъды пират йæ къухы та картофы дидинæг. Постаментыл фыст зæгъы: «Сэр Фрэнсис Дрейкæн, кæцы рапарахат кодта картоф Европæйы. Дунейы зæхкусджыты милуантæ йын фæдзæхсынц йæхи æмæ йе ’нæмæлгæ зæрдылдарæн. Ай у мæгуыртæн æххуыс, Хуыцауы хъазар лæвар, зындзинад роггæнæг».
Фиппаинæгтæ
[ивын | Бындур ивын]- ↑ Lundy D. R. Francis Drake // The Peerage (англ.)
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica (англ.)
- ↑ http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/drake_francis.shtml
- ↑ http://www.cnn.com/2014/08/14/travel/reasons-visit-panama/
- ↑ Lundy D. R. The Peerage (англ.)
- ↑ Pas L. v. Genealogics (англ.) — 2003.
Литературæ
[ивын | Бындур ивын]- Баландин Р. К. Знаменитые морские разбойники. От викингов до пиратов. — М.: Вече, 2012. — 352 с.
- Белоусов Р. С. Под чёрным флагом: Исторические очерки. — М.: Олимп; АСТ, 1996. — 432 с.
- Герхард Петер. Пираты Новой Испании. 1575—1742 гг. — М.: Центрполиграф, 2004. — 240 с.
- Губарев В. К. Френсис Дрейк. — М.: Молодая Гвардия, 2013. — 374 с.
- Копелев Д. Н. Золотая эпоха морского разбоя (пираты, флибустьеры, корсары). — М.: Остожье, 1997. — 496 с.
- Копелев Д. Н. Раздел Океана в XVI―XVIII веках: Истоки и эволюция пиратства. — СПб.: КРИГА, 2013. — 736 с.
- Малаховский К. В. Кругосветный бег «Золотой лани». — М.: Наука, 1980. — 167 с. — (Страны и народы). — 100 000 экз.
- Малаховский К. В. Пять капитанов. — М.: Наука, 1986. — 428 с. (о Френсисе Дрейке, Уолтере Рэли, Педро Фернандесе де Киросе, Уильяме Дампире, Мэтью Флиндерсе).
- Маховский Яцек. История морского пиратства. — М.: Наука, 1972. — 288 с.
- Перье Николя. Пираты. Всемирная энциклопедия. — М.: Гелеос, 2008. — 256 с.: ил.
- Рябцев Г. И. Пираты и разбойники. Флибустьеры, корсары, каперы и буканьеры. — Минск: Литература, 1996. — 608 с.
- Узин С. В. Капитан «Золотой лани».— М.: Мысль, 1973. — 176 с.: ил.