Фондз цивилизацигонд знæмы
Фондз цивилизацигонд знæмы (англ. Five Civilized Tribes) — АИШ-ы индейаг адæмты нысангæнæн термин. Хауынц сæм: чероки, чикасо, чокто, мускоги æмæ семинолтæ, кæдон XIX æнусы райдианмæ æрбайстой æмæ пайда кодтой урсдзарм æрцæугæты бирæ ’гъдæуттæй æмæ æнтыстытæй, уымæй уæлдай ма семæ хорз сыхæгты ахасты бацыдысты.
Ацы знæмты культурон ивд райдыдтой Джордж Вашингтон æмæ Генри Нокс; уæлдай æнувыдæй европæйаг-америкæйаг цардвæтк айстой чероки æмæ чоктоитæ.
Вашингтон дзырдта, индейæгтæ æмбар кæй сты урсытимæ, фæлæ сæ æхсæнад у примитивондæр. Уый ма сбындур кодта «цивилизацимæ здæхты» политикæйы рæвдауæн принциптæ, кæдоны фæстæдæр адарддæр кодта Томас Джефферсон.
Историк Роберт Ремини, Ендрю Джексоны биографийы автор, фыста: «Уыдон æнхъæлдтой æмæ куыддæр индейæгтæ сахуыр уой хи сæрмæмулчы фæлтæргуыстыл, хæдзæрттæ амайыныл, фермæтæ дарыныл, сæ сывæллæтты ахуырмæ барвитой, кæнæ та чырыстон дин райсой, афтæ ацы бындурон америкæйæгтæ рамбулдзысты нымадылист урс америкæйæгтæй".
Вашингтоны пъланæн уыдис 6 пункты:
- Индейæгты æнæкъулæргъæвд бардæрхонад;
- Дырыс формæгонд барон актты бындурыл индейæгты зæххытæ балхæнын;
- Уæййагады айтынг;
- Индейаг æхсæнад цивилизацимæ йе та «фæхуыздæр кæнынмæ» здæхт экспериментты размæконд;
- Президенты æххæстбар «лæвæрттæ» дæттын индейæгтæн;
- Карз тæрхон скæнын индейæгты бартæ чи саста, уыдонæн.