Гутенберг, Иоганн

Иоганн Гутенберг
нем. Johannes Gutenberg
Гуырæн ном	нем. Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg
Райгуырды датæ	не ранее 1393 æмæ не позднее 1406
Райгуырæны бынат	Майнц, Сыгъдæг Ромы импери
Мæлæты датæ	не позднее 1468-æм азы 26 февралы
Мæлæты бынат	Майнц, Майнцы курфюрстад[d], Сыгъдæг Ромы импери
Бæстæ	Сыгъдæг Ромы импери
Архайды хуыз	æрымысæг, типограф, гравёр, инженер, куырд, ювелир, минцмейстер
Фыд	Фриле Генсфлейш[d]
Мад	Эльза Вирих[d]
Викикъæбицы медиа

Иоганн Гуттенберг (нем. Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg; райгуырдис 1390-æм азты — амардис 1468-æм азы 3 февралы), уыдис немыцаг типограф. Зындгонд сси йæ мыхуыр кæныны куысты тыххæй 1450-æм азты, æмæ нымад у, типографи чи æрхъуыды кодта, уыцы адæймагыл.

Гутенберг райгуырдис Майнцы, сæудæджеры хæдзары. Хуымæтæг адæймаджы цард кодта, æмæ уый тыххæй, уыцы рæстæджы æндæр бирæ адæймæгтау, йæ царды тыххæй бирæ зонындзинæдтæ ссарæн нæй, æмæ хорз цардафыст уымæн нæй.

Гутенберг æрхъуыды кодта металлон æмтад мыхуыр кæнынæн; мыхуыры ахорæн; наборы дамгъæтæ сфидар кæныны амал; æмæ ног мыхуыры тæрх. Ивгæ наборы идейæ ног нæ уыдис — Гутенберджы размæ уымæй пайда кодтой Китайы, кæс Мыхуыркæнынад.

Набор куы нæма фæзынди, адæм кодтой алы хицæн фарс згъæр кæнæ хъæдæрмæгæй. Набор куы фæзындис, фарс наборгæнджытæ аразын байдыдтой хицæн дамгъæтæй. Уый фæрцы мыхуыркæнынад сси тагъддæр æмæ асламдæр. Уымæй та æрцыдис «информацион срæмыгъд» — цыбыр рæстæгмæ адæм байдыдтой алыхуызон темæтыл чингуытæ уадзын.

Гутенберг хорз амалиуæгдар нæ разындис, йæ типографи йын байста йæ партнёр Иоганн Фуст.

Литературæ

• Проскуряков В. М. Иоганн Гутенберг. — М.: Журнально-газетное объединение. — 140 с. — (Жизнь замечательных людей: серия биографий; вып. 19). — 40 000 экз.
• Варбанец Н. В. Йоханн Гутенберг и начало книгопечатания в Европе: Опыт нового прочтения материала. — М.: Книга. — 304 с. — 10 000 экз.
• Немировский Е. Л. Иоганн Гутенберг (около 1399—1468). — М.: Наука. — 320 с. — (Научно-биографическая серия). — 5200 экз. — ISBN 5-02-012646-2.
• Капр А. Иоганн Гутенберг. Личность в истории. — СПб.: Вита Нова, 2010. — 546 с. — ISBN 978-5-93898-306-9. — Серия: Жизнеописания.