Данте Алигьери: различия между версиями

Данте Алигьери
Данте Алигьери
	итал. Dante Alighieri
Гуырæн ном	итал. Durante di Alighiero degli Alighieri
Райгуырды датæ	≈ 1265
Райгуырæны бынат	Флоренци, Флоренцийы республикæ[d];
Мæлæты бон	1321-æм азы 14 сентябры
Мæлæты бынат	Равеннæ, Папæйы облæст[d];
Æмбæстонад (дæлхицауад)	Флоренцийы республикæ[d];
Архайды хуыз	поэт, фыссæг, прозаик, политик, философ, политикон теоретик, интеллектуал, лингвист
Сфæлдыстады азтæ	1292 —
Уацмысты æвзаг	италиаг æмæ латинаг æвзаг
	Викикъæбицы медиа

Интерактивная навигация по истории

← Зæронддæр ивд Фæстæдæр ивд →

Содержимое удалено Содержимое добавлено

ВизуальныйВики-текст

Линейный

Фæлтæр 12:17, 18 ноябры 2020

Да́нте Алигье́ри (итал. Dante Alighieri, æххæст ном Дуранте дельи Алигьери, райгуырдис 1265-æм азы — амардис 1321-æм азы æхсæвы 13-æм сентябрæй 14-мæ) — италиаг поэт, хъуыдыгæнæг, литературон италиаг æвзаджы бындурæвæрджытæй иу, политикон архайæг. Ныффыста «Комеди» (фæстæдæр æй Боккаччойы руаджы райдыдтой хонын «Алæмæттаг» («Божественная»), уым равдыста рагон астæузаманы культурæйы синтез.

Биографи

Флоренцийы

Бинонты таурæгъмæ гæсгæ, Дантейы фыдæлтæ рацыдысты ромаг Элизейты мыггагæй, уыдон хайад истой Флоренцийы бындурæвæрæрды. Каччагвида, Дантейы фыдæл, иста хайад Конрада III-ы дзуары балцыты (1147—1149) æмæ амард пысылмæттимæ тохы. Каччавидайы банойнаг уыд ломбардийы бинонтæй Альдигьери да Фонтана. Ном «Альдигьери» фæивта «Алигьери»-мæ; афтæ схуыдтой Каччагвиды фырттæй иуы. Уыцы Алигьерийы фырт, Беллинчоне, Дантейы фыды фыд, уыд æрвыст Флоренцийæ гвельфты æмæ гибеллинты тохы рæстæджы. Йæ райгуырæн горæтмæ раздæхт 1266-æм азы, Манфред Сицилийскийы фембылды фæстæ Беневентойы. Алигьери II, Дантейы фыд, куыд зыны афтæмæй нæ иста хайад политикон тохы æмæ баззад Флоренцийы.

Данте Кардуччойы виллайы фрескайыл Андреа дель Кастаньо (1450, Галерея Уффици)

Дантейы райгуырæнбон бæлвырд нæу. Бокаччомæ гæсгæ, Данте райгуырдис 1265-æм азы майы. Данте йæхæдæг дзырдта (Комеди, Дзæнæт, 22) æмæ райгуырд Фазæтты нысаны бын, уый 1265-æм рæстæджы уыд 18 (22)-æм майæ 17 (21) июны онг. Нырыккон ратæдзæнты арæхдæр фыссынц æмæ Данте райгуырд 1265-æм азы майы дыккаг æмбисы. Зындгонд у æмæ Данте аргъауд уыд 1266-æм азы 24 мартъы Дуранте номæй. Дантейы фыццаг зондамонæг уыд уыцы заманы зангонд поэт æмæ ахуыргонд Брунетто Латини. Данте цы бынаты ахуыр кодта, уый бæлвырд нæу, фæлæ райста парахат зонынæдтæ куыд антикон, афтæ æстæузаманы литерæтурæйы дæр, æрдзон зонынæдты. Зонгæ уыд уæды заманы еретикон ахуырадимæ. Дантейы æввахсдæр æмбал уыл поэт Гвидо Кавальканти. Йæ номыл Данте ныффыста бирæ ’мдзæвгæтæ æмæ пьесæ «Ног царты» фрагменттæ.

Фыццаг хатт Дантейы тыххæй куыд æхсæнадæмон архайæгыл сдзырдтой 1296-æм æмæ 1297-æм æзты, 1300-æм кæнæ 1301-æм азы та йæ равзæрстой приорæй. 1302-æм азы Данте æрвыст æрцыд Флоренцийæ, цы партийы иста хайад (урс гвельфтæ), уыимæ. Никуыуал федта йæ райгуырæн горæт æмæ амард æрвысты.

Æрвысты æзтæ

Æрвысты æзтæ Дантейæн ацыдысты хæтæны. Уыцы рæстæгмæ уыдис лирикон поэт тосканон поэтты «ног стилы» æхсæн — Чино Пистойæ, Гвидо Кавальканти æмæ æнд. Йæ «La Vita Nuova (Ног цард)» фыстгонд уыд; æрвыст æй сарæзта тызмæг æмæ лæмбынæг. Æрхъавыд йæ «Цæл» («Convivio») ныффыссынмæ, аллегорион-схоластикон фиппаинаг цыппæрдæс канцонмæ. Фæлæ йæ нæ фæцис: ныффыстæуыд дзы æрмæст разныхас æмæ амынд æртæ канцонмæ. Нал фæцис адæмон æвзаджы тыххæй кæнæ дзырдарæхстдзинадыл латинаг трактат дæр («De vulgari eloquentia»).

Æрвысты рæстæджы цадæггай ныффыстæуыдысты Алæмæттаг Комедийы æртæ кантикы. Ривеннийы фæцис Дзæнæт фыст, æмæ Бокаччойы радзырды диссагæй ницы ис, Данте Алигьерийы мæлæты фæстæ йæ фырттæн бирæ рæстæг сæ бон кæй нæ уыд фæстаг æртындæс зарæджы ссарын, цалынмæ, таурæгъмæ гæсгæ, йæ фыртмæ Якопомæ Данте фыны не ’рбацыд æмæ йын нæ загъта, кæм сты. Дантейы хъысмæты тыххæй баззад тынг цъус бæлвырд информаци, æзты ‘хсæн йæ фæд сæфы.

1316—1317-æм æзты ’рцардис Равеннæйы. Уырдæм æй ’рхуыдта сахары синьор Гвидо да Полента. Ам, йæ сывæлæтты, æмбæлтты æмæ табугæнджыты ’хсæн фыста Дзæнæты зарджытæ

Мæлæт

Сæрды 1321-æм азы Днте ацыд Венецимæ куыд Равеннæйы сæрдары минæвар, цæмæй сабырдзинад бафидар кæна Сыгъдæг Маркы республикæимæ. Фæстæмæ цæугæйæ Дане фæрынчын тæфсæгæй æмæ амард Равеннæйы изæры 1321-æм азы 13-æй 14-æм сентябры. Дантейы баныгæдтой Равеннæйы; Гвидо да Полента йын цы диссаджы рæсугъд мавзолей цæттæ кодта, уый ын нæ сывæрдтой. Нырыккон зæппадз (хонынц ма йæ «мавзолеем») сарæзтæуыд 1780-æм азы. Данте Алигьерийы иуыл зындгонд портрет бæлвырдадæй хъуаг у;

Царды æмæ сфæлдыстады хронологи

1265 — райгуырд.
1274 — фыццаг фембæлд Беатричеимæ.
1283 — дыккаг фембæлд Беатричеимæ.
1290 — Беатричийы мæлæт.
1292 — таурæг «Ног царды» («La Vita Nuova») сфæлдыстад.
1298 — ракуырдта Джемме Донатийы.
1300/01 — Флоренцийы приор.
1302 — æрвæстæуыд Флоренцийæ.
1304—1307 — Трактат «Цæл».
1304—1306 — трактат «Адæмон дзырдарæхстдзинадыл».
1306—1321 — «Алæмæттаг комедийы» сфæлдыстад.
1308/09 — Париж.
1310/11 — раздæхт Италимæ.
1316—1317 — æрцард Равеннæйы.
1321 — Равеннæйы минæварæй ацыд Венецимæ.
Æхсæвы 1321-æм азы 13-æм сентябрæй 14-æм сентябрямæ 1321 — амард Равеннæмæ фæндагыл.

Литературæ

Генон Р. Эзотеризм Данте // Философские науки. — 1991. — № 8. — С. 132—170.
Голенищев-Кутузов И. Н. Данте. — Молодая Гвардия, 1967. — (Жизнь замечательных людей).
Голенищев-Кутузов И. Н. Жизнь Данте и его малые произведения // Данте Алигьери. Малые произведения. — М., 1968. — С. 419—447.
Голенищев-Кутузов И. Н. Данте в России ; Данте в советской культуре // Творчество Данте и мировая культура. — М., 1971. — С. 454—486, 487 — 515.
Голенищев-Кутузов И. Н. Творчество Данте и мировая культура / Под редакцией и послесловием академика В. М. Жирмунского. — Наука, 1971.
Голенищев-Кутузов И. Н., Хлодовский Р. И. Данте Алигьери // Литература Италии : Литература XIII-XIV вв. / АН СССР; Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М. : Наука, 1985. — Т. 3. — С. 51—68. — (История всемирной литературы : в 9 т. ; 1983—1994).
Данте и всемирная литература. М., 1967.
Хуызæг:НФЭ
Дживелегов А. К. Данте, 1933. — 176 с. (Жизнь замечательных людей)
Доброхотов А. Л. Данте Алигьери.- М.: Мысль, 1990.- 207,[1]c.-(Мыслители прошлого) ISBN 5-244-00261-9
Елина Н. Г. Данте. М., 1965.
Зайцев Б. К. Данте и его поэма. М., 1922.
Рабинович В. Л. «Божественная Комедия» и миф о философском камне // Дантовские чтения. М., 1985.
Santagata M.^[it]. Dante. Il romanzo della sua vita. — Milano: Oscar Mondadori, 2015. — 467 p. — ISBN 978-88-04-63182-8.

Æрвитæнтæ

Данте Алигьери. Монархия
Данте Опера Омниа
World of Dante
Божественная комедия с комментариями Лозинского и иллюстрациями Гюстава Доре в библиотеке mobook.ru(æнæбаххæсгæ æрвитæн)
Божественная Комедия с комментариями Лозинского и иллюстрациями Гюстава Доре on line .RU
Поэма на русском языке
Поэма на итальянском и английском языках
DANTE E GLI STUDI DANTESCHI Пильщиков: Аннотированный каталог сетевых ресурсов по Данте и дантоведению
Создатель «Божественной комедии» обрёл лицо
Данте Алигьери
В библиотеке РГИУ(æнæбаххæсгæ æрвитæн) (æнæбаххæсгæ æрвитæн с 14-05-2013 [[[:Хуызæг:Прошло дней]] дня])
Елена Сизова. Фридрих II Гогенштауфен и его династия в зеркале литературы(æбæлв.). Историко-искусствоведческий портал "Монсальват". Архив 2011-æм азы 21 августы.

↑ Istituto dell'Enciclopedia Italiana Dante Alighièri // Enciclopedia on line (итал.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 ф. — ISBN 978-953-6036-31-8
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Chimenz S. A. ALIGHIERI, Dante // Dizionario Biografico degli Italiani (итал.) — 1960. — Vol. 2.
↑ Montanelli I. Dante Alighieri ovvero Durante di Alighiero degli Alighieri (итал.) — 1993. — ISBN 979-12-80362-09-4
↑ ^5,0 ^5,1 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ Чешская национальная авторитетная база данных
↑ Alighieri, Dante, 1265-1321 // CONOR.Sl
↑ Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture (итал.) — SISMEL – Edizioni del Galluzzo.

[_1ba5363b6579d020-1] Istituto dell'Enciclopedia Italiana Dante Alighièri // Enciclopedia on line (итал.)

[_7fbe4a6951ec340b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 ф. — ISBN 978-953-6036-31-8

[_cf38b781a24d9bbb-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Chimenz S. A. ALIGHIERI, Dante // Dizionario Biografico degli Italiani (итал.) — 1960. — Vol. 2.

[_df092f6ee2c7e35c-4] Montanelli I. Dante Alighieri ovvero Durante di Alighiero degli Alighieri (итал.) — 1993. — ISBN 979-12-80362-09-4

[_19305c650a439a75-5] 5,0 ^5,1 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_90d14cf74e71dcec-6] Чешская национальная авторитетная база данных

[_71795e4e0158ba4b-7] Alighieri, Dante, 1265-1321 // CONOR.Sl

[_25ee5e8a602ef332-8] Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture (итал.) — SISMEL – Edizioni del Galluzzo.

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Рæнхъ 19: / Рæнхъ 19: @@
 [[Файл:DanteFresco.jpg|галиу|мини|Данте Кардуччойы виллайы фрескайыл Андреа дель Кастаньо ([[1450-æм аз|1450]], Галерея Уффици)]]
-{{Anchor|рождение}}Дантейы райгуырæнбон бæлвырд нæу. Бокаччомæ гæсгæ, Данте райгуырдис 1265-æм азы майы. Данте йæхæдæг дзырдта (Комеди, Дзæнæт, 22) æмæ райгуырд [[Близнецы (знак зодиака)|Фазæтты]] нысаны бын, уый 1265-æм рæстæджы уыд 18 (22)-æм майæ 17 (21) июны онг. Нырыккон ратæдзæнты арæхдæр фыссынц æмæ Данте райгуырд [[1265-æм аз|1265-æм азы]] майы дыккаг æмбисы. Зынгонд у æмæ Данте аргъауд уыд 1266-æм азы 24 мартъы Дуранте номæй. Дантейы фыццаг зондамонæг уыд уыцы заманы зангонд поэт æмæ ахуыргонд Брунетто Латини. Данте цы бынаты ахуыр кодта, уый бæлвырд нæу, фæлæ райста парахат зонынæдтæ куыд антикон, афтæ æстæузаманы литерæтурæйы дæр, æрдзон зонынæдты. Зонгæ уыд уæды заманы еретикон ахуырадимæ. Дантейы æввахсдæр æмбал уыл поэт Гвидо Кавальканти. Йæ номыл Данте ныффыста бирæ ’мдзæвгæтæ æмæ пьесæ «Ног царты» фрагменттæ.
+{{Anchor|рождение}}Дантейы райгуырæнбон бæлвырд нæу. Бокаччомæ гæсгæ, Данте райгуырдис 1265-æм азы майы. Данте йæхæдæг дзырдта (Комеди, Дзæнæт, 22) æмæ райгуырд [[Близнецы (знак зодиака)|Фазæтты]] нысаны бын, уый 1265-æм рæстæджы уыд 18 (22)-æм майæ 17 (21) июны онг. Нырыккон ратæдзæнты арæхдæр фыссынц æмæ Данте райгуырд [[1265-æм аз|1265-æм азы]] майы дыккаг æмбисы. Зындгонд у æмæ Данте аргъауд уыд 1266-æм азы 24 мартъы Дуранте номæй. Дантейы фыццаг зондамонæг уыд уыцы заманы зангонд поэт æмæ ахуыргонд Брунетто Латини. Данте цы бынаты ахуыр кодта, уый бæлвырд нæу, фæлæ райста парахат зонынæдтæ куыд антикон, афтæ æстæузаманы литерæтурæйы дæр, æрдзон зонынæдты. Зонгæ уыд уæды заманы еретикон ахуырадимæ. Дантейы æввахсдæр æмбал уыл поэт Гвидо Кавальканти. Йæ номыл Данте ныффыста бирæ ’мдзæвгæтæ æмæ пьесæ «Ног царты» фрагменттæ.
-Фыццаг хатт Дантейы тыххæй куыд æхсæнадæмон архайæгыл сдзырдтой [[1296-æм аз|1296-æм]] æмæ [[1297-æм аз|1297-æм æзтæм,]] [[1300-æм аз|1300-æм]] кæнæ [[1301-æм аз|1301-æм азы]] та йæ равзæрстой приорæй. [[1302-æм аз|1302-æм азы]] Данте æрвыст æрцыд Флоренцийæ, цы партийы иста хайад (урс гвельфтæ), уыимæ. Никуыуал федта йæ райгуырæн горæт æмæ амард æрвысты.
+Фыццаг хатт Дантейы тыххæй куыд æхсæнадæмон архайæгыл сдзырдтой [[1296-æм аз|1296-æм]] æмæ [[1297-æм аз|1297-æм æзты,]] [[1300-æм аз|1300-æм]] кæнæ [[1301-æм аз|1301-æм азы]] та йæ равзæрстой приорæй. [[1302-æм аз|1302-æм азы]] Данте æрвыст æрцыд Флоренцийæ, цы партийы иста хайад (урс гвельфтæ), уыимæ. Никуыуал федта йæ райгуырæн горæт æмæ амард æрвысты.
 === Æрвысты æзтæ ===