Цхинвал: различия между версиями

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Интерактивная навигация по истории
← Зæронддæр ивдФæстæдæр ивд →
Содержимое удалено Содержимое добавлено
ВизуальныйВики-текст
истину не поменяете
Метки: мобилон архайæнæй конд ивд мобилон архайæнæй конд ивд
Bridget (ныхас | бавæрд)
2 правки
ч Undid edits by 109.172.241.22 (talk) to last version by Taamu
Рæнхъ 1: Рæнхъ 1:
{{НП
цхинвали это Грузия!
|Статус = Сахар
|Ирон ном = Цхинвал / Чъреба
|Оригиналон ном =
|Ныв = Tskhinval.jpg
|Ном = Цхинвал
|Паддзахад = Хуссар Ирыстон
|Герб = Chinval.gif
|Тырыса =
|Гербы уæрх =
|Тырысайы уæрх =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 13 |lat_sec = 32.38
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 58 |lon_sec = 12.26
|CoordAddon = type:city(33724)
|CoordScale =
|Паддзахады картæйы ас = 300
|Регионы картæйы ас = 0
|Районы картæйы ас =
|Регионы тип = Хуссар Ирыстоны административон дих{{!}}Район
|Регион = Цхинвалы район
|Регион таблицæйы = Цхинвалы район
|Районы тип =
|Район =
|Район таблицæйы =
|Æмбалады тип =
|Æмбалад =
|Сæргълæууæджы тип = Мэр
|Сæргълæууæг = Коцты Алан
|Бындурæвæрд =
|Фыццаг кой = 1398
|Раздæры нæмттæ = Сталинир
|Фæзуат =
|Бæрзæнды тип =
|Центры бæрзæнд = 877
|Бæстыхъæд =
|Официалон æвзаг =
|Официалон æвзаг-ref =
|Цæрджытæ = 30 432<ref name="ugosstat">[http://ugosstat.ru/wp-content/uploads/2017/06/Itogi-perepisi-RYUO.pdf 2015-æм азы Хуссар Ирыстоны цæрджыты сфыст]</ref>
|Сфысты аз = 2015
|Æнгомдзинад =
|Агломераци =
|Националон сконд = [[ирон адæм|ирæттæ]], [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиагтæ]], [[уырыссаг адæм|уырыссагтæ]]
|Динон сконд = растуырнæг-чырыстæттæ æмæ иннæ<br /> чырыстæттæ
|Сахатон таг = +3
|DST = ис
|Телефонон код = +7929
|Посты индекстæ =
|Автомобилон код = RSO
|Идентификаторы тип =
|Цифрон идентификатор =
|ВикиКъæбицы категори = Tskhinvali
|Сайт =http://tskhinval.ru/
|Сайты æвзаг = ru
}}
'''Цхинвал''' кæнæ '''Чъреба''' ({{lang-ka|ცხინვალი}}) у [[Хуссар Ирыстон]]ы [[сæйраг сахар]] ([[Гуырдзыстон]]ы конституцимæ гæсгæ Цхинвал у [[Мидæггаг Картли]]йы [[Гуры муниципалитет]]ы сахар). Цæры дзы 30,4 мин адæймаджы ([[2015]]).<ref name="ugosstat"/>

[[1990-æм аз]]ы онг Цхинвал уыд [[Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ]]йы административон центр. Сахары статус райста [[1922-æм аз]]ы. Сахар лæууы цæугæдон [[Стыр Леуахи]]йы былыл.


== Истори ==
== Истори ==

Фæлтæр 19:55, 14 майы 2020

Сахар
Цхинвал / Чъреба
Герб
Герб
42°13′32″ с. ш. 43°58′12″ в. д.HGЯO
Паддзахад Хуссар Ирыстон Хуссар Ирыстон
Район Цхинвалы район
Мэр Коцты Алан
Истори æмæ географи
Бындурæвæрд 1398
Фыццаг кой 1398
Раздæры нæмттæ Сталинир
Фæзуат
  • 17,46 км²
Центры бæрзæнд 877 м
Сахатон таг UTC+3:00, сæрды UTC+4:00
Цæрджытæ
Цæрджытæ 30 432[1] адæймаджы (2015)
Национ сконд ирæттæ, гуырдзиагтæ, уырыссагтæ
Дин растуырнæг-чырыстæттæ æмæ иннæ
чырыстæттæ
Цифрон идентификатортæ
Телефонон код +7929
Посты индекс 7300[2]
Автомобилон код RSO
tskhinval.ru (уырыс.)
Цхинвал (Хуссар Ирыстон)
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Цхинвал кæнæ Чъреба (гуырдз. ცხინვალი) у Хуссар Ирыстоны сæйраг сахар (Гуырдзыстоны конституцимæ гæсгæ Цхинвал у Мидæггаг Картлийы Гуры муниципалитеты сахар). Цæры дзы 30,4 мин адæймаджы (2015).[1]

1990-æм азы онг Цхинвал уыд Хуссар Ирыстоны автономон бæстæйы административон центр. Сахары статус райста 1922-æм азы. Сахар лæууы цæугæдон Стыр Леуахийы былыл.

Истори

Нырыкон Цхинвалы алфамблайы адæм цард бронзæйы æнусæй фæстæмæ.

Фыццаг хатт картлийаг хъæу Цхинвал æрхъуыдыгонд уыд гуырдзыйаг азфысджытæй 1398-æм азы, фæлæ фæстæдæр æссардæуыд документтæ, кæцытæ бæлвырд кæнынц, ома ам лæууыд фидар, III æнусы амад Паддзахы фырт Асфæгуырæй, кæцы у персайнаг династи Аршакидæй.[кæцæй ист у?]

XVIII æнусы райдайæны уыд чысыл "паддзахадон сахар" кæцыйы цардысты моладзандоны æхуырстытæ.[кæцæй ист у?] Картли-Къахеты Паддзахад куы баиу Уырысы паддзахадимæ уæдæй фæстæме Цхинвал уыд Гуырдзыйаг губернæйы хай.

Сахары бынат ис уæгæнæн фæндагыл, кæцы иукодта Цæгат Кавказ Тифлисимæ æмæ Гуримæ. Æмæдзы цард хæцæ цæрджытæ: фылдæр дзуттæгтæ, сомихæгтæ, гуырдзыйæгтæ, ирæттæ æмæ уырыссæгтæ.[кæцæй ист у?]

Хуссар Ирыстон фыццаг хатт бахаудта статистикон бафысты Уæрæсейы Империйы фыццаг æмæ иунæг æппæтиумæйаг адæмон бафысты, кæцы уагъд æрцыд 1886 азы. Ацы бафыст у иунæг документ, кæцы уынын кæны раст бæрæггæнæнтæ адæмы нымæцы тыххæй XIX æнусы.

Централон статистикон комитеты бæрæггæнæнтæм гæсгæ ирæттæн сæ фылдæр хай цардысты Цхинвалы фадыджы (33680 адæймаджы).

1918-1920 азты сахары уыдис ирæттæ æмæ гурыдзыйæгтæ æхсæн хæстон æзмæстытæ. Советон бардзинад æрфидар Сырх æфсадæй 1921 азы мартъийы мæйы.

Æмæ аз фæстæ 1922-мы Цхинвал официалон хъуыддагмæ гæсгæ сси Хуссар Ирыстоны автономон бæстæйы сæйраг сахар Гуырдзыйаг ССР-йы хайы. Фæстæдæр сахары цæрджыты нымæцы уыдысты фылдæр ирæттæ, Хуыссар Иры хъæутæй рацæугæтæ.

1955 азы горæты уыд 3 чиныгдоны, драматикон театр, музыкалон скъола, типографи, бæстæзонæн музей. 1935 азæй фæстæмæ Цхинвалы кусы пединститут (ныр та — Хуссар Ирыстоны падздзахадон университут Тыбылты А.А номыл).

1989 азмæ гæсгæ сахары цардис 42 934 адæймаджы.

Æнустæм гæсгæ сахар йæ ном, æмæ йæ национ сконд бирæ хат ивта.

Хæсты размæ(1990-æмты) гуырдзиæгтæн сæ фылдæр хай горæтæй ныссæрфтой(уыдоны 'хсæн стыр гуырдзиагдзых уирæгты общинæ). Конфликты рæстæджы Цхинвал сси тохы аренæ гуырдзиæгты æмæ ирон æфсады 'хсæн.

Сочийы бадзырды фæстæ 1992 азæй сууанг 2004-æм азмæ уыд сабыр рæстæг, фæлæ ситуаци та быцъынæг кæнын райдыдта 2004 азы.

Цалцæг

2008 азы, хæсты фæстæ, райдыдта горæты цалцæджы рæстæг.

Цыдæр рæстæг Цæгат æмæ Хуссар Иры дзырд цыд фарста горæт рахæссыны тыххæй, фæлæ ныхасæй дарддæр хъуыддаг нал азмæлыд.

Бадзырдмæ гæсгæ(Хуссар Ирыстоны æмæ Уæрæсейы хицауадты 'хсæн) уырыссаг аразджыты дæлхайадæн СУ-155 августы кæрæтты(2008 азы) радтой 60 гектары ног микрорайоны арæзтадæн. Уыцы азы пъланмæ бахастой 80 000 квадратон метры арызт.

Хæсты рæстæджы газдадзæн Агара-Цхинвал(Гуырдзыйæ цæуы) хæлд æрцыд. 26 августы 2009 азы арызт æрцыд ног газдадзæн "Дзуархъæу-Цхинвал", кæцы цæуы Уырысæй тæккæ дæр Хуссар Ирмæ.

Арæзт æрцыд дондадзæн Едыс-Цхинвал(хæсты рæстæджы ай дæр фехæлд). Ныр ма ноджы иу дондадзæн аразынц, кæцыйы фæрцы æнæхъæн Цхинвал доны домæнтæ сæхгæндзæн.[3]

31 августы 2009 азы байгом кодтой ног микрорайон "Московский"

Ахуырад

Культурæ æмæ улæфынад

Дин

Грекъаг зæронд стилон Æцæг растуырнæг аргъуан Аллон епархи
  • Мадымайрæмы кафедралон аргъуан,
  • Уац Никъолайы аргъуан,
  • Сæгъдæг Георгийы аргъуан (Кавтийаг),
  • Майрæмкуадзæны аргъуан (Сырх дзуар),
  • Уац Никъолайы саххатæм кувæндон
Уырыссаг Растуырнæг аргъуаны æмкæрт Дзæуджыхъæуы æмæ Аланийы епархи,
  • Иууылсыгъдæг Æртæиууоны аргъуан
  • Сыгъдæг Невайаг Александры аргъуан,
  • Сыгъдæг Донаг Димитрийы аргъуан
Протестанттæ (баптисттæ)
  • Кувыны хæдзар
Иеговæйы уынджытæ
  • Паддзахæдты зал

Спорт

  • Республикон сæйраг стадион — æсцалцæкгонд фæстæмæ 2009 азы 6 мин адæймаджы бынатæн,
  • Сывæллæтты æмæ æрыгæтты спортивон скъола хайад кæны: баскетбол, гимнастикæ, уæззау атлетикæ æмæ уæгъдибар хъæбысæйхæст,
  • Футболы скъола Дзæгъойты Игоры номыл — байгонд 2010 азы,
  • Республикон скъола сæрибар хъæбысхæцынæн Тедеты Дзамболаты номыл

Транспорт

Цхинвал Транскамæй баст у Цæгат Ирыстонимæ. Æрвылбон Дзæуджыхъæу æмæ Цхинвалы ’хсæн цæуынц дæс автобусон рейсы[4]. Сахары мидæг цæуынц маршутон автобустæ.

Æфсымæрон сахартæ

Цхинвалы чи райгуырд, уыцы зындгонд адæм

Цхинвалы нывтæ

Фиппаинæгтæ

  1. ↑ 1,0 1,1 2015-æм азы Хуссар Ирыстоны цæрджыты сфыст
  2. ↑ https://www.gpost.ge/?site-lang=ka&site-path=help/zipcodes/&group=3&letter=%E1%83%AA
  3. ↑ https://sputnik-ossetia.ru/South_Ossetia/20190926/9328710/Vanatskiy-vodokanal-kakie-problemy-Tskhinvala-on-reshit.html
  4. ↑ Сев. Осетия. 23.10.2009


Ирыстон Ацы уац ирон темæйыл къæртт у, ома æрдæгцæттæ.
Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн.
Ист æрцыд "https://os.wikipedia.org/w/index.php?title=Цхинвал&oldid=479803"-æй