Мангол

Монголи, Мангол
Монгол Улс

Тырыса Герб
Девиз: «Даяар Монгол»
(байхъус )
Хæдбар сси	1911 азы 29 декабры Цинаг империйæ
Æвзаг	монгойлаг
Сæйраг сахар	Улан-Батор
Стырдæр сахартæ	Улан-Батор, Эрдэнэт, Дархан
Хицауиуæджы хуыз	Парламентон республикæ
Президент Премьер-министр	Н. Энхбаяр С. Баяр
Фæзуат	1 564 116 км²
Доны процент	0,6
Цæрджытæ • Бахыгъд (2006) • Æнгомад	2 832 224 ад. 1,8 ад./км²
ÆМП • Æдæппæт (2006) • Иу адæймагмæ	дунейы 152-æм 5,781 млрд. $ 2 000 $
Валютæ	Монголийы тугрик (MNT)
Интернет-домен	.mn
Телефонон код	+976
Сахатон таг	+7 … +8

Монголи, Мангол дæр (манг. Монгол Улс) у паддзахад Азийы, Уæрæсе æмæ Китайы сыхаг.

• Фæзуат: 1 565 000 км² (дунейы 18-æм).
• Цæрджыты нымæц: 2 712 315 адæймаджы (2003-агæм азы).

Монголийы цæрджытæй сæ фылдæр цæрынц быдыры, хизынц фос. Уыцы бæстæйы бирæ сахартæ нæй (фен Монголийы сахарты номхыгъд). Алы Монголийы цæрæгæн хауы 12 стуры. Фосдарынады кусынц монголæгты 42%.

Истори

XIII æнусы Монголи уыдис дунейы историйы стырдæр империйæн йæ зæрдæ. Уыцы империйы бындур сæвæрдта монгойлаг адæмы иугæнæг Чингисхан.

Нырыккон Монголи, куыд хæдбар паддзахад, сæвзарди 1911-æм азы. Китай 1949-æм азы онг разы нæ уыд Монголийы хæдбардзинадыл.

Административон дихдзинад

Монголийы 22 провинцийы ис (провинци та монгойлагау у аймаг). Сæйраг сахар Улан-Батор у хицæн административон субъект.

Политикæ

Монголийы президент Намбарын Энхбаяр

Монголийы ис цалдæр политикон партийы, уыдонæй тæккæ тыхджындæр сты Адæмон революцион парти æмæ Демократион парти.

Монголийы президент у Намбарын Энхбаяр Адæмон революцион партийы минæвар. 2005 азы 22 майы уый райста æвзæрджыты хъæлæстæй 53,4%.

Экономикæ

Монголийы картæ

Æдзæрæгран Гоби

Экспорт

Æрхуы, молибдены концентрат, флюорит, кашемир, къуымбил, стуры царм сты сæйраг экспортон товартæ. Монголийы ис æфсæнæрзæт æмæ дурæвзалыйы рæдзæгъдтæ, æндæр минералон ресурстæ.

2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг экспортон партнёртæ уыдысты: Китай — 46,7%, АИШ — 32%, Уæрæсе — 6,5%, Республикæ Корей — 5,1%.

Импорт

Нефтæй конд продукттæ, индустрион ифтонггæрзтæ, фæлхасгæнæн товартæ.

2003 азы уавæрмæ гæсгæ сæйраг импортон партнёртæ уыдысты: Уæрæсе — 33,9%, Китай — 19,8%, Республикæ Корей — 12,1%, Герман — 5,2%.

Транспорт

Авиаци

2004 азы уавæрмæ гæсгæ бæстæйы ис 36 аэропорты. Уыдонæй 11 аэропорттæн ис хъæбæр стæхæн таг.

Кусынц:

• Авиакомпани «Ульгий-Транс»
• Авиакомпани «Аэро Монголиа»
• Монголаг авиакомпани МИАТ

Монголийы моладзандон

Æддаг æрмæг

• Хамаг Монгол — «сайт о и для современных монгол».
• Улан-Баторы Æфсæнвæндаг
• Монголийы къамтæ