Стъалыгуппар

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
(Стъалыбардз-æй æрвыст)
Фыййауы Лæдзджыты cтъалыгуппар

Стъалыгуппæрттæ кæнæ стъалыбардзтæ[1], стъалыты дзыгуыртæ[2] сты арвы сферæйы хæйттæ. Æхсæнадæмон астрономион цæдисмæ гæсгæ ис дзы 88 стъалыгуппары.

Стъалыгуппары æрттивагдæр стъалыйы йæ номæй хоныны бæсты фæнысан кæнынц грекъаг алфавиты фыццаг дамгъæйæ (α — альфæ). Уымæй лæмæгъдæр дзы цы стъалы вæййы, уый нысан кæнынц алфавиты дыккаг дамгъæйæ (β — бетæ), стæй пайда кæнынц алфавиты æртыккаг дамгъæйæ (γ — гаммæ) æмæ аф. д.

Стъалыгуппæртты номхыгъд[ивын | Бындур ивын]

Ирон ном Латинаг ном (номон хауæн) Латинаг ном (гуырынон хауæн) Цыбыргонд Фæзуат (кв. градустæ) Тæккæ ирддæр стъалы
Андромедæ Andromeda Andromedae And 722 Алферац
Арвы куыдз Canis Minor Canis Minoris CMi 183 Процион
Æртæкъуымон Triangulum Trianguli Tri 132
Бæлон Columba Columbae Col 270 Факт
Бæхтæрæг Auriga Aurigae Aur 657 Капеллæ
Бирæгъ Lupus Lupi Lup 334
Бындз Musca Muscae Mus 138
Вероникæйы сæрыхъуынтæ Coma Berenices Comae Berenices Com 386
Гайа Cetus Ceti Cet 1231 Дифдæ
Галгæс Bootes Bootis Boo 907 Галгæс стъалы
Гæккуыри Lacerta Lacertae Lac 201
Геркулес Hercules Herculis Her 1225 Рас Альгети
Гидрæ Hydra Hydrae Hya 1303 Альфард
Донгæнæг Aquarius Aquarii Aqr 980 Садальсууд
Дракон Draco Draconis Dra 1083 Этамин
Дзæнæты Маргъ Apus Apodis Aps 206
Дзуар Crux Crucis Cru 68 Акрукс
Доныхъаз Cygnus Cygni Cyg 804 Денеб
Егæрттæ Canes Venatici Canum Venaticorum CVn 565 Карлы Зæрдæ
Единорог Monoceros Monocerotis Mon 482
Жертвенник Ara Arae Ara 237
Жираф Camelopardalis Camelopardalis Cam 757
Индейаг Indus Indi Ind 294
Калм Serpens Serpentis Ser 637 Унукалхаи
Калмхæссæг Ophiuchus Ophiuchi Oph 948
Кассиопея Cassiopeia Cassiopeiae Cas 598 Шедар
Кæрдæг Caelum Caeli Cae 125
Кæсæгтæ Pisces Piscium Psc 889
Киль Carina Carinae Car 494 Канопус
Къæдздым Scorpius Scorpii Sco 497 Антарес
Къус Crater Crateris Crt 282
Лирæ Lyra Lyrae Lyr 286 Вегæ
Микроскоп Microscopium Microscopii Mic 210
Мæлхъ Pavo Pavonis Pav 378 Пикок
Мыдзбыр Cancer Cancri Cnc 506 Тарф
Наугольник Norma Normae Nor 165
Наупæлæзтæ Vela Velorum Vel 500
Науы фæстаг хай Puppis Puppis Pup 673 Наос
Нывгæрдæг Sculptor Sculptoris Scu 475
Нывгæнæг Pictor Pictoris Pic 247
Овен Aries Arietis Ari 441 Хамаль
Октант Octans Octantis Oct 291
Пегас Pegasus Pegasi Peg 1121 Эниф
Персей Perseus Persei Per 615 Мирфак
Пец Fornax Fornacis For 398
Рувас Vulpecula Vulpeculae Vul 268 Ансер
Сахат Horologium Horologii Hor 249
Сæгъысы Capricornus Capricorni Cap 414 Денеб Альгиеди
Сæмсгæф Delphinus Delphini Del 189 Суалокин
Секстант Sextans Sextantis Sex 314
Стай Lynx Lyncis Lyn 545
Стыр Куыдз Canis Major Canis Majoris CMa 380 Сириус
Сыгъзæрин Кæсаг Dorado Doradus Dor 179
Сынт Corvus Corvi Crv 184 Гиенах
Тæраз Libra Librae Lib 538 Зубен эль Шемали
Тæрхъус Lepus Leporis Lep 290 Арнеб
Тæхгæ Кæсаг Volans Volantis Vol 141
Телескоп Telescopium Telescopii Tel 252
Тукан Tucana Tucanae Tuc 295 Альфа Тукан
Уарт Scutum Scuti Sct 109
Уæныг Taurus Tauri Tau 797 Альдебаран
Фаззæттæ Gemini Geminorum Gem 514 Поллукс
Фатæхсæг Sagittarius Sagittarii Sgr 867 Каус Аустралис
Фисынмæдзæуджытæ Ursa Major Ursae Majoris UMa 1280 Алиот
Фыййауы Лæдзджытæ Orion Orionis Ori 594 Ригель
Фынджы Хох Mensa Mensae Men 153
Фат Sagitta Sagittae Sge 80
Феникс Phoenix Phoenicis Phe 469 Анкаа
Хамелеон Chamaeleon Chamaeleontis Cha 132
Хуссар Æртæкъуымон Triangulum Australe Trianguli Australis TrA 110
Хуссар Гидрæ Hydrus Hydri Hyi 243
Хуррар Кæсаг Piscis Austrinus Piscis Austrini PsA 245 Фомальгаут
Хуссар Коронæ Corona Australis Coronae Australis CrA 128
Хыз Reticulum Reticuli Ret 114
Хърихъупп Grus Gruis Gru 366 Альнаир
Хъыбыллæ Pyxis Pyxidis Pyx 221
Цæгат Коронæ Corona Borealis Coronae Borealis CrB 179 Геммæ
Цæргæс Aquila Aquilae Aql 652 Альтаир
Центавр Centaurus Centauri Cen 1060 Ригель
Цефей Cepheus Cephei Cep 588 Альдемарин
Циркуль Circinus Circini Cir 93
Цъирæн Antlia Antliae Ant 239
Цомахъ Leo Leonis Leo 947 Регул
Чызг Virgo Virginis Vir 1294 Спикæ
Чысыл Арс Ursa Minor Ursae Minoris UMi 256 Арвы цæджындз
Чысыл Бæх Equuleus Equulei Equ 72 Китальфа
Чысыл Цомахъ Leo Minor Leonis Minoris LMi 232
Эридан Eridanus Eridani Eri 1138 Ахернар

Фиппаинæгтæ[ивын | Бындур ивын]

  1. Сиукъаты Никъала. Дун-дуне нæ алфæмблай — Дзæуджыхъæу, Ир, 1993 — 469 ф.
  2. Дзагуырты Тембол. Географийы терминон дзырдуат уырыссаг æмæ ирон æвзæгтыл. Цæгат Ирыстоны АССР-ы паддзахадон рауагъдад — Орджоникидзе, 1941.