Хуссар Америкæ

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Хуссар Америкæ
Территори17 840 000 км²
Цæрджытæ438 039 139 (2021) ад.
Æнгомад21,4 ад./км²
Йæ дæлхæйттæ13 бæстæйы 
Дæлбар бæстæтæ3 бæстæйы 
Æвзæгтæпортугайлаг, испайнаг, англисаг, нидерландаг, индейаг æвзæгтæ 
Сахатон тæгтæUTC-2UTC-5 
Стырдæр сахартæСан-Паулу (11,1 млн)

Лимæ (9,6 млн)
Богота (7,3 млн)
Рио-де-Жанейро (6,1 млн)
Сантьяго (5,4 млн)
Каракас (3,1 млн)
Буэнос-Айрес (3,0 млн)
Салвадор (2,9 млн)
Бразилиа (2,4 млн)

Форталезæ (2,4 млн) 
ВикиКъæбицы логотип Викикъæбицы медиа

Хуссар Америкæ у Зæххы континенттæй иу, Панамæйы зæхкъубалæй баст у Цæгат Америкæимæ. Йæ фæзуат у 17,84 млн км2, цæрджыты нымæц — 438 милуанæй фылдæр. Континенты скæсæн фарс у Атлантикон фурд, йæ ныгуылæн фарс та — Сабыр фурд. Йæ былгæрæттæ сты лæгъз, æрмæст континентæн йæ хуссары сты бирæ бакалæнтæ æмæ сакъадæхтæ.

Хуссар Америкæйы цæрынц алы расæты минæвæрттæ. Сæ фылдæр дзурынц испайнагау кæнæ португайлагау (уый тыххæй регион схуындæуыд Латинаг Америкæ), фæлæ ма уым пайдагонд цæуынц бынæттон æвзæгтæ дæр (æппæты фылдæр — кечуаг).

Политикон дих[ивын | Бындур ивын]

1530-æм азæй фæстæ бынæттон цæрджытæ систы испайнаг æмæ португайлаг тыхæйисджыты дæлбар. Европæйæ чи ’рбацыдис, уыдон радих кодтой сæхицæн колонитæ Хуссар Америкæйы территорийæ. XIX æнусы дæргъы уыцы колонитæй фылдæр хай систы хæдбар паддзахæдтæ.

Хуссар Америкæйы паддзахæдтæй, куыд йæ фæзуатæй афтæ йæ цæрджыты нымæцæй дæр, уыдонæй стырдæр у Бразили.

Бæстæйы ном Фæзуат (км²) Цæрджытæ
(2002)
Цæрджыты æнгомад
(иу кв. километрæн)
Аргентинæ 2 766 890 37 812 817 14
Боливи 1 098 580 8 445 134 7,7
Бразили 8 511 965 176 029 560 21
Венесуэлæ 912 050 24 287 670 27
Гайанæ 214 970 698 209 3,2
Колумби 1 138 910 41 008 227 36
Парагвай 406 750 5 884 491 14
Перу 1 285 220 27 949 639 22
Суринам 163 270 436 494 2,7
Уругвай 176 220 3 386 575 19
Фолкленды сакъадæхтæ (Стыр Британи) 12 173 2967 0,24
Францы Гвианæ (Франц) 91 000 182 333 2,0
Чили 756 950 15 498 930 20
Эквадор 283 560 13 447 494 47